akte van gift uit 1959

[stefil]

Mijn vader is een paar maanden terug overleden. Mijn moeder is in leven.
Mijn ouders hadden in 1959 aan elkaar een akte van gift laten opstellen met volgende tekst:
Gift onder levenden gedaan, voor het geval zij hem overleeft van al de roerenden en onroerende goederen deel uitmakende van zijn ganse nalatenschap waarover de wet hem toelaat te beschikken ten dage van zijn overlijden, daarin begrepen het vruchtgebruik op het aandeel door de wet voorbehouden aan de ouders, indien ze nog in leven zijn (zijn reeds lang geleden overleden). Ingeval van bestaan van nakomelingschap uit hun huwelijk gesproten (dat ben ik geboren in 1963 en enig kind), bij het afstervan van den gever zal deze gift gebracht worden op één/vierde deel in vollen eigendom en één/vierde in vruchtgebruik op zijn ganse nalatenschap.Voor mij is dit nu onduidelijk hoe de verdeling nu dient te geschieden tussen mijn moeder en mezelf als enig kind.
Mijn ouders hadden enkel gemeenschappelijk goederen.
Hoe zal bvb. het woonhuis met een mogelijke waarde van 150.000 euro verdeeld worden naar de successierechten toe (gedeeltes vruchtgebruik, blote eigendom, volle eigendom)
bij navraag heb ik al heel wat tegenstrijdige antwoorden gekregen.

[wanton]

Beste Stefil ,

"zal deze gift gebracht worden op één/vierde deel in vollen eigendom en één/vierde in vruchtgebruik op zijn ganse nalatenschap"

vooreerst zeggen dat de huidige wetgeving , die dateert van 1981 , voorrang heeft op bepalingen uit huwelijkscontracten of aktes van gift van voor die tijd. Het is dus aan te raden van dergelijke contracten eens te testen op hun waarde : passen zij in de wetgeving? Is het dat wat men wenst? Is het nog van toepassing?

Wat zegt , in geval van gemeenschap , de wetgeving?
Iedere echtgenoot bezit de helft van alle goederen. Bij overlijden van één van hen , behoudt de langstlevende eechtgenoot (LLE) zijn deel , en bekomt het vruchtgebruik van de ganse nalatenschap van de overleden echtgenoot , minstens op de gezinswoning. Indien er kinderen zijn , bekomen die de blote eigendom , ieder voor een gelijk deel.
Via testament of akte van gifte kan men die verdeling bijsturen , binnen bepaalde grenzen. Indien er één kind is , kan men maximum de helft van de nalatenschap - niet van de gemeenschap- wegschenken. Want één kind heeft recht op de helft.
Indien men de wetgeving en de akte van gift bijeenbrengt , heeft men het volgende :
uw moeder heeft haar helft van de gemeenschap nog steeds , en wel in volle eigendom.
Zij bekomt uit de nalatenschap (= helft van de gemeenschap) : 1/4 in volle eigendom en 3/4 in vruchtgebruik.
Het kind bekomt 3/4 van de nalatenschap in Blote eigendom.
Concreet voor het huis :
moeder behoudt de helft , 75000 €.
Zij bekomt in VE 1/4 : 18750 € plus 3/4 in VG : 56250 €
Kind bekomt 3/4 in BE : 56250 €
Hetgeen moeder erft van het woonhuis is vrij van successierechten.
Indien zij 70-75 jaar is , heeft het VG een waarde van 24 % van het totaal. Is zij 75-80 jaar : 16 %. De rest vertegenwoordigt de blote eigendom.
Het kind betaalt dan successierechten op (100-24 =) 76 % van 56250 € of 42750 € aan 3 % = 1282,50 €

Ik vind het wel eigenaardig dat men spreekt in de akte van 1/4 in VE en 1/4 in VG op zijn ganse nalatenschap

Beste groeten.

[stefil]

Beste Wanthon,

dank voor Uw duidelijk en begrijpend antwoord.

nu is deze akte vertaald geweest in een akte van bekendheid dat nodig was voor de financiële instelling.
ik citeer deze akte van bekendheid:
verklaar dat mij algemeen bekend is en uit de mij verstrekte inlichtingen blijkt:
A. dat de heer xxx, wonende etc. overleden is op xx nov 2008;
B. dat hij gehuwd was ... met mijn moeder in 1956..., onder het wettelijk stelsel, gezien de afwezigheid van een huwelijkscontract;
C. dat door zijn overlijden de huwelijksgemeenschap die bestaan heeft tussen hem en zijn echtgenote werd ontbonden en tegoed kwam voor de helft aan zijn weduwe en voor de wederhelft aan zijn nalatenschap;
D. dat zijn nalatenschap - ingevolge een gifte tussen echtgenoten, verleden door xxx op xxx 1959 - tegoed kwam als volgt:
- voor de helft in volle eigendom en voor de wederhelft in vruchtgebruik: aan zijn echtgenote, xxx, geboren te xxx wonende te xxx;
-voor de helft in blote eigendom: aan zijn enig kind, xxx, geboren te xxx wonende te xxx.
komt volgens U deze tekst overeen met wat in de akte van 1959 beschreven stond?

dank, stefil

[wolf2]

In 1976/1981 is het erfrecht van de langstlevende echtgenoot helemaal gewijzigd.
Ik bespaar U alle details; het enige wat U moet weten is dit:
* echtgenoten die vòòr dat moment een gifte hadden gedaan met de woorden "grootst beschikbaar deel" of met de woorden "1/4 volle eigendom + 1/4 vruchtgebruik" (dat was toen het grootst beschikbaar deel) of met alle andere bewoordingen, uitdrukkelijk of niet, zodanig dat het duidelijk was dat ze het grootst beschikbaar deel wouden geven
* moesten, als ze dat zo wouden behouden, een NIEUWE verklaring afleggen.

Als ze niets deden (99,...% van de gevallen heeft niets gedaan) werden ze verondersteld het grootst beschikbaar deel te willen geven zoals het in het de wetgeving vanaf 1976/1981 van toepassing was:
de gekende:
* 1 kind = 1/2 volle eigendom + 1/2 vruchtgebruik voor de langstelevende (dus 1/2 blote eigendom voor dat kind)
* 2 kinderen = 1/3 VE + 2/3 VG voor de langstlevende
(dus 2/3 BE voor de 2 kinderen samen)
* 3 of meer kinderen = 1/4 VE + 3/4 VG voor de langstlevende
(dus 3/4 BE voor de 3 of meer kinderen samen).

Als uw ouders dus één kind hadden, dan is de akte van bekendheid juist en heeft die het oud grootst beschikbaar deel correct "omgezet" naar het nieuwe.

Concreet:
* de gemeenschap in 2 verdelen aangezien er geen huwelijkscontract was
* de ene helft blijft bij de langstlevende;
de andere helft is de erfenis.
Van de erfenis krijgt de langstlevende:
1/2 in volle eigendom + 1/2 in vruchtgebruik;
kind krijgt 1/2 in blote eigendom
(van het ganse huis is dat dan 1/4 in BE).

[wanton]

"zal deze gift gebracht worden op één/vierde deel in vollen eigendom en één/vierde in vruchtgebruik op zijn ganse nalatenschap"

De uitleg die Dino hier geeft is de meest aannemelijke en de meest normale.

Ik vind het wel eigenaardig dat " een/vierde in volle eigendom op de ganse nalatenschap " is hertaald naar " een/vierde van de hele gemeenschap" De nalatenschap is slechts de helft van de gemeenschap.
Of is daar een verklaring voor , Dino?

[stefil]

Wanthon en Dino,

beiden heel hartelijk bedankt medenamens mijn mama, voor de zeer goede uitleg.
Nu weten we tenminste hoe het in elkaar zit en kunnen we beide geschriften (akte van gift en akte van bekendheid) correct aan elkaar knopen.
hoogachtend, stefil

[stefil]

Beste Dino en Wanthon en andere kenners:

nu vraagt de notaris de grootte van het gemeenschappelijk vermogen op om alzo het uitvoeringsloon van de akte van gift van 1959 te kunnen bepalen.
ik vermoed daarmee dat de notaris nog kosten zal aanrekenen voor deze akte uit te voeren.
Heeft U enig idee hoe groot die kosten zouden zijn. Vermoedelijk zal dit afhankelijk zijn van de grootte van het vermogen en zal hierover een tabel waarschijnlijk bestaan.
Ik vermoed dat dit alleen notariskosten betreffen en dat er geen schenkingskosten zijn voor de staat.
Want ik vermoed dat hetgeen moeder meer ontvangt door schenking, zij zal op belast worden met de successierechten.
Het uitvoeringsloon is niet te vermijden?

Zie reeds uit naar jullie antwoord. Dank alvast.

[wolf2]

Beste Wanthon, ik zie niet goed waar je dat zag, "1/4 van de gemeenschap". Zoals je schrijft moet de gemeenschap eerst in 2 en is de 1/2 gelijk aan de erfenis (in theorie moet er nog het eigen vermogen bij, maar dat is dikwijls zonder verkoopswaarde).

Wat dat uitvoeringsereloon betreft: ik weet alleen dat het bestaat maar ken geen barema's. Sommige notarissen verwachten dat de erfenisafhandeling dan ook helemaal door hen zal gebeuren. Verder geen flauw idee.

Inderdaad, wat moeder méér krijgt door deze "gift" betekent méér successierechten wat het roerend betreft. De gezinswoning is vrijgesteld voor haar, maar nadien zal haar erfenis ook wat groter zijn dus zullen de kinderen later meer betalen.

Het uitvoeringsloon is niet te vermijden?
Ik denk het wel. Moeder kan volgens mij deze "gift" verwerpen, en daarbij de gewone wettelijke erfenis WEL aanvaarden.
Dat verandert niets aan de successierechten voor deze erfenis, maar zou ze lager maken voor haar erfenis én dat uitvoeringsereloon zou nu wegvallen.

Maar of daarvoor een geregistreerd geschrift volstaat (25eur) of men een gedeeltelijke verwerping moet doen bij de griffie (30eur) WEET IK NIET.