Artikel 2, 5 en 1464,2° Wetboek successierechten. MOEILIJK

[succes-sie]

Ik probeer de situatie te schetsen :
Man is overleden. Had een huwelijkskontrakt met keuzebeding (keuze diende vastgelegd te worden in een notariële akte binnen de vijf maanden na datum van overlijden). Er werd enkel een onderhandse erfrechtverklaring opgesteld door de notaris, waarbij werd gekozen voor wettelijke devolutie (in huwelijkskontrakt stond wel vermeld dat bij gebrek aan keuze de volle eigendom naar de langstlevende zou gaan).

Registratie stelt dus doordat de keuze niet werd vastgelegd in een notariële akte alles voor de LL is. Hierbij kan dan wel de vraag gesteld worden of een onderhandse erfrechtverklaring al dan niet een notariële akte is (is toch een onderhandse akte opgesteld door een notaris - of wat is het verschil met een authentieke akte).

Gezien, bijaldien van aanbedeling van de volle eigendom aan de LL, dit zeer nadelig is voor de successierechten bij het tweede overlijden, werd gekozen om de nalatenschap door de LL te laten verwerpen.

Thans oordeelt de regstratie evenwel dat "ingevolge de vigerende wetgeving en de bepalingen in het wijziging huwcontract dient de huwgemeenschap verdeeld te worden en dit voordat de nalatenschap kan worden verdeeld". In deze hypothese heeft de verwerping dan ook geen nut (er zijn enkel gemeenschapsgoederen voorhanden).

Thans vind ik verschillende teksten en commentaren terug door het feit dat 90% van de gemeenschap werd gecreërd door INBRENG van onroerende goederen in de gemeenschap door de overleden man.

Blijkbaar zou dit dan ook niet aanzien worden als een contractuele erfstelling maar als een schenking :
De cassatierechtspraak dd. 10 september 2010 bevestigt dit, zodat er (volgens mijn visie) zelfs geen successierechten dienen betaald te worden (overeenkomstig artikel 2, 5 en 1464,2° van het wetboek der successierechten). Het betreft natuurlijk mijn visie...

Dit neemt niet weg dat de LL nog altijd in het bezit wordt gesteld van het gemeenschappelijk vermogen. Dus stelt zich ook de vraag of de 3 kinderen beroep kunnen doen op hun recht van inkorting (en of er hier dan successierechten op verschuldigd zijn).

De laatste vraag : gezien de inbreng aanzien kan worden als een schenking : dienen er eventueel nog schenkingsrechten betaald te worden?

Ik verwijs naar een interessante masterproef : "huwelijksvoordelen en successierecht van Pieter Steenbrugge)".

Een hele boterham, doch dank bij voorbaat voor eventuele antwoorden.

[j.demoor]

Zie vooraf : http://www.elfri.be/keuzebeding" onclick="window.open(this.href);return false;

“Art.1240bis.§ 1. Behoudens andersluidende wettelijke bepalingen, geeft een schuldenaar te goeder trouw bevrijdend tegoeden van een overledene vrij, indien dit gebeurt aan of op instructie van de personen aangewezen in een attest van erfopvolging opgesteld door de ontvanger van het successiekantoor bevoegd voor de inlevering van de aangifte van nalatenschap van de overledene, of in een attest of in een akte van erfopvolging opgemaakt door een notaris...”(Burgerlijk Wetboek).

‘Man is overleden. Had een huwelijkskontrakt met keuzebeding (keuze diende vastgelegd te worden in een notariële akte binnen de vijf maanden na datum van overlijden)’ + ‘Er werd enkel een onderhandse erfrechtverklaring opgesteld door de notaris‘.
‘een akte van erfopvolging opgemaakt door een notaris’ strekkende tot het vrijgeven van tegoeden van een overledene door hun schuldenaar is geen keuze,opgelegd door een keuzebeding. Bij ontbreken van die tijdige keuze is het keuzebeding buiten werking gesteld en geldt de wettelijke verdeling van de nalatenschap.

[succes-sie]

Geachte Heer Demoor,

Dank voor Uw antwoord.

Enkel nog volgend vraagje : gezien de overledene het merendeel van de onroerende goederen heeft ingebracht in het gemeenschappelijk vermogen dient dit aanzien te worden als een schenking (vermoed ik).

Het bewuste artikel dat U opgeeft van Elfri De Neve verwijst naar een rechtspraak uit 2005, waartegen tot in cassatie werd geprocedeerd (uitspraak 10 december 2010) : daar werd beslist dat de inbreng geen contractuele erfstellig was.

Bijaldien van schenking, kan dan de inkorting worden gevraagd?

Met dank.

[j.demoor]

“Art.1464.Het beding van ongelijke verdeling en het beding van verblijving van het gehele gemeenschappelijke vermogen worden niet beschouwd als schenkingen, maar als huwelijksvoorwaarden.
Zij worden echter wel als schenkingen beschouwd voor het aandeel boven de helft dat aan de langstlevende echtgenoot wordt toegewezen in de waarde, op de dag der verdeling, van de tegenwoordige of toekomstige goederen die de vooroverleden echtgenoot in het gemeenschappelijk vermogen heeft gebracht door een uitdrukkelijk beding in het huwelijkscontract.”(Burgerlijk Wetboek=B.W.).

Voor die schenking geldt:
“Art.913.De giften, hetzij bij akten onder de levenden, hetzij bij testament, mogen de helft van de goederen van de beschikker niet overschrijden, indien hij bij zijn OVERLIJDEN slechts één kind achterlaat; een derde, indien hij twee kinderen achterlaat; een vierde, indien hij er drie of meer achterlaat.Art.920.Beschikkingen, hetzij onder de levenden, hetzij ter zake des doods, die het beschikbaar gedeelte overschrijden, kunnen na het openvallen van de erfenis tot dat gedeelte ingekort worden.”(B.W.).