JuridischForum.be

Hallo,
ik heb een vraagje ivm erfenis van overleden vader.
Ouders zijn gehuwd zonder huwelijkscontract en hebben 2 kinderen. Vader overlijdt.
Een jaar voor het overlijden van de vader heeft kind 1 het bedrag van 150.000€ geleend bij zijn ouders. Er is een tijdens het huwelijk verworven gezinswoning (geschatte waarde: 250.000€) en een gezamelijke zicht- en spaarrekening van de ouders waarop nog ongeveer 125.000€ staat.
Wie krijgt wat en waarop moet dus successierechten betaald worden?
Daarnaast nog hetvolgende:
Kunnen de kinderen vrij beschikken over het geld dat ze erven (in naakte eigendom) of kan dit niet omwille van het vruchtgebruik van de overlevende echtgenote?
Bij voorbaat dank voor uw antwoord.

Wat het fiscale aspect betreft:

Eerst moet de huwelijksgemeenschap verdeeld worden.
De helft van de woning,
de helft van de rekeningen en
de helft van de schuldvordering (= de lening aan het kind)
gaat in volle eigendom naar de moeder.

De andere 1/2 is de erfenis = de nalatenschap.
Daarvan krijgt elk kind 1/2 blote eigendom
en de moeder 1/1 vruchtgebruik.

Na het overlijden is het huis dus:
* van moeder voor 1/2 volle eigendom + vruchtgebruik op de andere 1/2
* van kind 1 voor 1/4 blote eigendom
* van kind 2 voor 1/4 blote eigendom.

Successierechten zijn verschuldigd per persoon;
enkel moeder moet geen successierechten betalen op het deel dat ze erft in de gezinswoning (= op de 1/2 in vruchtgebruik; dat is niet zoveel en hangt af van haar leeftid; is minstens 8% en zelden meer 32%).

Kunnen de kinderen vrij beschikken over het geld dat ze erven (in naakte eigendom) of kan dit niet omwille van het vruchtgebruik van de overlevende echtgenote?
Nee, kan niet: ze moeten immers de interesten laten aan moeder waaruit volgt dat hun bloot kapitaal opgegeten wordt door de inflatie.
Moeder en kinderen kunnen wel overeenkomen dat ze allen volle eigendom krijgen voor een ander deel in plaats van het wettelijk deel in vruchtgebruik/blote eigendom.

Wat die lening betreft:
die zal wel niet terugbetaald kunnen worden.
Als ze blijft bestaan, is ze voor de 1/2 verschuldigd aan moeder (kapitaal en interesten)
en moeten de interesten van de andere 1/2 aan moeder toekomen,
terwijl het kapitaal van die 1/2 moet terugbetaald worden aan het andere kind en aan zichzelf (het zijn geen zelfde rechten dus ze heffen elkaar in theorie niet op: de lening heeft een duur die verschilt van de nog onbekende duur van het vruchtgebruik. uiteraard kan men ook hierover een regeling treffen).

Bij ontbreken van huwelijkscontract en testament geldt bij vaders overlijden : “Art.745bis.Wanneer de overledene afstammelingen, geadopteerde kinderen of afstammelingen van deze achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap…”(B.W.=Burgerlijk Wetboek).

‘De gehele nalatenschap’ omvat ook de lening van € 150.000.

Moeder behoudt haar helft van het gemeenschappelijk vermogen.Zij erft het vruchtgebruik op vaders helft waarvan de twee kinderen elk 1/2 blote eigendom erven.Er dienen successierechten betaald op wat geërfd wordt door degene die erft.

De kinderen kunnen niet vrij beschikken over de volle eigendom waarop moeder vruchtgebruik heeft.

“Art.745quater.§ 1. Wanneer de blote eigendom behoort aan de afstammelingen van de vooroverleden echtgenoot...kan de langstlevende echtgenoot of een van de blote eigenaars VORDEREN dat het vruchtgebruik geheel of ten dele wordt omgezet, hetzij in de volle eigendom van met vruchtgebruik belaste goederen, hetzij in een geldsom, hetzij in een gewaarborgde en geïndexeerde rente...”(B.W.).

De waarde van moeders vruchtgebruik is dan afhankelijk van moeders leeftijd ten tijde van de omzetting.

Ga volledigheidshalve naar (Belgische wetgeving) onder Belgisch Staatsblad in http://just.fgov.be .Klik voor WetBOEKEN in de balk achter ’Juridische aard’ op het omgekeerd driehoekje uiterst rechts.