#4 , 01 mar 2018 15:36
Ondanks het feit dat de zoon ambtshalve geschrapt is, is de volgende informatie wellicht toch nog nuttig om te weten.
EEN ONVINDBARE ERFGENAAM
Om te kunnen erven moet men volgens art. 720 van het burgerlijk wetboek de erflater overleven. Wie al overleden is op het ogenblik van het openvallen van de erfenis, kan dus niet meer erven. Maar wat als een van de erfgenamen onvindbaar is?
Het is de tsunami van 26 december 2004 die heeft gezorgd voor een hervorming van onze wetgeving terzake. Dit was de hoogste tijd, want ze dateerde van... 1803. Twee nieuwe wetten (van 9 en 10 mei 2007) hebben de procedure vereenvoudigd en de praktijk verduidelijkt. De hervorming streefde een evenwicht na tussen de rechten van de verdwenen personen enerzijds, en van de verwanten die op hun terugkeer wachten anderzijds. Ze is in werking getreden op 1 juli 2007.
Stel dat uw zus in de jaren 60 naar Canada geëmigreerd is en u sindsdien niets meer van haar hebt vernomen. In dergelijk geval spreekt ons burgerrechtelijk recht over een afwezige. Was uw zus echter als ontwikkelingshelper actief in Haïti toen daar begin dit jaar de verschrikkelijke aardbeving plaatsvond en u hebt nog steeds geen teken van leven van haar gekregen, dan spreekt ons recht van een vermiste. Dan gaat men er immers van uit dat zij, gezien de omstandigheden, overleden is.
Een afwezige
Juridisch is een afwezige een persoon die opgehouden heeft te verschijnen daar waar hij zijn woonplaats of verblijfplaats had, en van wie men geen bericht heeft ontvangen zodat men niet weet of hij levend of dood is.
Wanneer een persoon sinds meer dan 3 maanden afwezig is, kan de rechtbank van eerste aanleg op verzoek van iedere belanghebbende of van de procureur des Konings een beslissing vaststelling van vermoeden van afwezigheid afleveren. Deze beslissing wordt ter kennis gebracht van de vrederechter van de laatste woonplaats van de afwezige.
Heeft de betrokkene niemand tot zijn algemeen gevolmachtigde aangewezen, dan wijst de vrederechter een gerechtelijk bewindvoerder aan. Dit wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad, in twee regionale en één nationaal verspreide krant. Binnen de maand na zijn aanstelling moet de bewindvoerder een verslag opmaken waarin hij de vermogenstoestand van de afwezige in kaart brengt en het overmaken aan de vrederechter. Jaarlijks moet hij ook rekenschap afleggen van zijn beheer. De bewindvoerder heeft tot taak de goederen van de vermoedelijke afwezige als een goed huisvader te beheren. Hij vertegenwoordigt hem ook in alle contracten en procedures. Om bepaalde handelingen te kunnen stellen - bijvoorbeeld om goederen van de afwezige te kunnen verkopen - heeft de bewindvoerder een bijzondere machtiging van de vrederechter nodig. Ook wanneer een erfenis openvalt waarin de afwezige gerechtigd is, kan de bewindvoerder deze slechts verwerpen of aanvaarden in naam van de afwezige na machtiging door de vrederechter.
LET OP! De bewindvoerder kan de nalatenschap enkel aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Dit betekent dat een inventaris moet opgesteld worden waaruit blijkt welke balans er bestaat tussen de goederen en de schulden. Hierdoor zal de erfgenaam die aanvaardt, nooit méér schulden moeten betalen dan de waarde van de goederen die hij ontvangt.
Ook in de verdeling van de erfenis wordt de afwezige vertegenwoordigd door de bewindvoerder. Is er geen aangesteld en heeft de afwezige voor zijn vertrek geen gevolmachtigde aangeduid, dan kan de vrederechter een notaris aanwijzen om de afwezige te vertegenwoordigen.
WEETJE Duikt de afwezige plots weer op, dan kan hij derdenverzet instellen tegen het vonnis waarin de rechtbank het vermoeden van afwezigheid heeft vastgesteld. Op dat moment komt er een einde aan het mandaat van de gerechtelijk bewindvoerder. De teruggekeerde afwezige krijgt de goederen terug die tijdens de periode van zijn afwezigheid voor zijn rekening werden beheerd of verworven. Handelingen die zijn gerechtelijk bewindvoerder of de notaris tijdens zijn afwezigheid hebben gesteld, moet hij echter aanvaarden.
Zodra 5 jaar zijn verlopen sinds het vonnis waarbij het vermoeden van afwezigheid werd vastgesteld of 7 jaar sinds men voor het laatst nieuws ontving, kan een verklaring van afwezigheid worden uitgesproken door de rechtbank van eerste aanleg op verzoek van iedere belanghebbende of van de procureur des Konings. Ook dit vonnis wordt in het Belgisch Staatsblad en in dagbladen gepubliceerd. De beslissing wordt overgeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de laatste woonplaats van de afwezige. Vanaf die datum wordt de afwezige als overleden beschouwd.
WEETJE Ook na 5 jaar kan de teruggekeerde afwezige derdenverzet instellen tegen de verklaring van afwezigheid. Hij krijgt dan zijn goederen en al de goederen die hij tijdens zijn afwezigheid had moeten verkrijgen terug in de staat waarin ze zich bevinden, alsook de prijs van goederen die ondertussen eventueel zouden zijn verkocht. Een goed kopen van iemand die afwezig is verklaard, kan dus gevaren inhouden...
WEETJE Ook al keert de afwezige na het vonnis van verklaring van afwezigheid terug, toch blijven zijn huwelijk en zijn huwelijksvermogensstelsel ontbonden.
Een vermiste
Als geen akte van overlijden kan worden voorgelegd, kan de rechtbank van eerste aanleg een vonnis van gerechtelijke verklaring van overlijden afleveren van iedere persoon die in levensbedreigende omstandigheden verdween, indien zijn lichaam niet kon worden teruggevonden of geïdentificeerd en zijn overlijden gelet op de omstandigheden als zeker kan worden beschouwd.
Is de verdwenen persoon betrokken bij een erfenis, dan wijst de rechtbank een notaris aan die zijn belangen vertegenwoordigt tot het tijdstip waarop het vonnis met de verklaring van overlijden wordt uitgesproken. De gerechtelijke beslissing tot verklaring van overlijden stelt de datum van het overlijden vast en wordt overgeschreven bij de burgerlijke stand van de woonplaats van de overledene.
Erfgenamen opsporen
Doorgaans zijn de (potentiële) erfgenamen voldoende bekend, soms moeten ze opgespoord worden. De notaris weet hier weg mee. Hij kan een aantal databanken en registers raadplegen om tot een volledige juridische wedersamenstelling van de familie te komen. Indien nodig laat hij zich bijstaan door gespecialiseerde genealogen (stamboomonderzoekers). Alleen in uiterst uitzonderlijke gevallen moet een privédetective worden ingeschakeld.
[Knack.be]