#15 , 03 feb 2017 23:12
Wat is er ondertussen met dit geld gebeurd? Staat het gewoon op een rekening? Is er al een stuk van opgebruikt? Dat blijkt niet duidelijk uit je posts die vooral over hypotheses gaan.
Nu goed, ik ga ervan uit dat op het een rekening staat en dat er nog niets mee gebeurd is. Maar dat het jullie intentie is om er later de bouwkosten van een huis mee te betalen.
1ste hypothese: er wordt geen testament opgemaakt door de begiftigde echtgenoot.
In dat geval moet onderzocht worden of het wettelijk recht van terugkeer uitwerking kan hebben. Het geld is niet individualiseerbaar aanwezig in de nalatenschap. In principe is er dus niets meer. Er is behoorlijk veel rechtsleer die zegt dat men dan de zakelijke subrogatie moet toepassen (hetgeen dat verkregen is met het geld vervangt het geld).
Hierbij is het interessant te lezen wat professor Alfons Vastersavendts over dit aspect schrijft:
"(...) de begiftigde kan eveneens beschikt hebben ten bezwarende titel. Hier wordt algemeen
toepassing gemaakt van de zakelijke subrogatie. Werd het geschonkene vervreemd ten
bezwarende titel dan kan het recht van terugkeer tot voorwerp hebben:
(...)
* dat wat met absolute zekerheid in de plaats is gekomen van hetgeen door de ascendent
geschonken werd. (n12:Voorbeeld: kasbons of obligaties aangekocht ter wederbelegging van geschonken waarden; een belegging gedaan met een geschonken som geld, de vergoeding uitgekeerd door de verzekeraar in geval van verlies van het geschonken goed; de rente bedongen in vervanging van de nog verschuldigde prijs, een onteigeningsvergoeding bij onteigening van het geschonken goed, enz.) Vereist is telkens dat de oorsprong van wat zich in het vermogen van de begiftigde bevindt ondubbelzinnig het geschonkene is.
* Het dient evenwel gezegd dat door de Rechtspraak de zakelijke subrogatie in principe
verworpen wordt. Artikel 747 B.W. vereist immers dat de goederen nog in natura aanwezig zijn
in de nalatenschap. Dit houdt in principe in dat het goed identiek moet zijn aan het geschonkene.
(...)
De ascendent-schenker erft ook de rechtsvordering in terugneming die de begiftigde mocht hebben. Hier
dient te worden verwezen naar de vergoedingen waarop het eigen vermogen van de erflater aanspraak kan
maken lastens het gemeenschappelijk vermogen. Het gemeenschappelijk vermogen is vergoeding
verschuldigd ten belope van de eigen of uit vervreemding van een eigen goed voortkomende gelden die in
dat vermogen zijn gevallen en niet zijn belegd of wederbelegd. (n13:Zie art. 1434 B.W.) Dit zal onder meer het geval zijn:
(...)
- wanneer de echtgenoten zijn gehuwd onder het wettelijk stelsel en aan één van hen een som geld werd
geschonken."
(Uit A. VASTERSAVENDTS, "Art. 747 B.W." in: Erfenissen, schenkingen en testamenten. Artikelsgewijze commentaar, losbl.)
Positief is dus dat de rechtspraak de zakelijke subrogatie verwerpt. Maar zekerheid kan er niet gegeven worden. Een rechtbank kan altijd beslissen om de vele auteurs te volgen die zeggen dat zakelijke subrogatie mogelijk moet zijn.
Nu, ik denk dat er eerder toepassing zal gemaakt worden van het laatste dat ik citeer: de schenkers zouden vergoeding kunnen vragen voor het voordeel dat de huwgemeenschap heeft genoten doordat de facturen van de bouw betaald zijn met het geschonken geld. Dit wordt ook bevestigd door professor Walter Pintens (W. PINTENS e.a., Familiaal vermogensrecht, 2010, 831.)
Conclusie: louter voortgaande op de weinige gegevens over jouw dossier die ik heb, meen ik dat het wettelijk recht van terugkeer een potentieel gevaar kan opleveren voor de langstlevende echtgenoot. Hetgeen de ouders kunnen vorderen zal echter nooit het huis zelf zijn, maar alleen geld.
2de hypothese: er wordt een testament opgemaakt door de begiftigde echtgenoot.
Het wettelijk recht van terugkeer is een anomaal erfrecht. Het staat los van de 'gewone' nalatenschap, waarin de ouders ook nog kunnen erven. Ze kunnen zelfs twee verschillende erfkeuzes doen: bv. de gewone nalatenschap verwerpen en de anomale nalatenschap aanvaarden.
Dit anomaal erfrecht is tevens een "ab intestato" erfrecht. Daarmee wordt bedoeld dat het alleen werkt als er geen testament is dat het anomaal erfrecht annuleert. Het anomaal erfrecht bevat geen reserve voor de ouders. (Deze reserve is er wel in de normale nalatenschap. Bovendien is zelfs deze reserve niet opgewassen tegen een testament in het voordeel van de langstlevende echtgenote.)
"Bovendien is vereist dat het geschonkene nog in natura in de nalatenschap aanwezig is en op grond van dezelfde titel. Van zodra over het begiftigde over het geschonkene heeft beschikt, is er van wettelijke terugkeer geen sprake meer. De wijze van beschikking speelt daarbij geen rol. Ook een beschikking bij huwelijkscontract of bij testament wordt derhalve daarin begrepen."
(W. PINTENS e.a., Familiaal vermogensrecht, 2010, 830-831.)
Conclusie: de begiftigde echtgenoot maakt een testament op en stelt de andere echtgenoot aan als algemene legataris. Om de wil van de testator duidelijk te laten blijken, wordt uitdrukkelijk het anomaal erfrecht dat de ouders hebben volledig ontnomen en dit ten voordele van de algemene legataris.
Dat lost jouw problemen op.