verzaken aan "langst leeft al heeft"

[verbaere]

Beste

De situatie is al volgt:
ouders gehuwd zonder huwelijkscontract, wel aparte akte "gifte onder levenden", of "langst leeft al heeft"
vader overlijdt in 2006 zonder testament en laat LLE en 1 zoon na
moeder wijst zoon herhaaldelijk op "langst leeft al heeft", zoon ondertekent in de bank dat alle roerende goederen naar moeders rekening mogen gaan
2 maanden later verzaakt moeder aan de gifte bij de aangifte van de nalatenschap, die opgemaakt werd zonder tussenkomst van een notaris, moeder en zoon ondertekenen en de fiscus berekent successierechten: zoon op naakte eigendom, LLE op vruchtgebruik
maar in de bank wordt niets veranderd, alle roerende goederen blijven op naam van LLE

moeder en zoon krijgen onenigheid in 2016 waarbij moeder dreigt "alles op te doen"
zoon vraagt om het roerend erfdeel van zijn vader op een geblokkeerde rekening te zetten
moeder weigert, zich opnieuw baserend op "langst leeft al heeft"
moeder blijft weigeren, ook na aangetekende brief van notaris en na aangetekende brief van advocaat

Nu de vragen:
* Had moeder in 2006 iets moeten ondernemen om de "gifte onder levenden" uitwerking te laten krijgen, bijvoorbeeld registratie bij notaris?
* Welke gevolgen heeft het fiscaal verzaken aan de gifte op juridisch vlak?
* Kan moeder, juridisch gezien, in 2016 de gifte opnieuw inroepen? Kan zij die gifte meer dan 10 jaar na het overlijden van vader nog uitwerking laten krijgen?

[asperger]

Waarschijnlijk stond er een keuzebeding in dat contract?
Zonder keuzebeding kan men er niet aan verzaken volgens mij.

[wanton]

Er is geen huwelijkscontract , dus 'langst leeft, al heeft' is niet van toepassing. Dat kan enkel via een wederzijdse clausule in een huwelijkscontract.
Bij gifte tussen echtgenote, dat ook een wederzijdse akte is via een notaris, moet rekening gehouden worden met de reserve van de kinderen.
Het feit dat successierechten verdeeld zijn : BE aan zoon, VG aan moeder, betekent mi. dat er officieel geen rekening gehouden is met enig document. Ofwel was er geen document ofwel juridisch niet in orde.
Het kan wel dat zoon getekend heeft om de roerende goederen op naam van moeder te zetten. Dit kan herroepen worden.

[asperger]

Het enige wat we zeker weten is dat men niet kan "verzaken" aan een clausule langst leeft indien er geen keuzebeding is.
En het spreekt vanzelf dat men ook niet aan die clausule kan verzaken indien hij niet bestaat.

[verbaere]

Dank voor de reacties.

De akte 'gifte tussen echtgenoten' dateert van 1963 en houdt rekening met de reserve van zoon. Dat klopt, Wanton.
Door de fiscus is er geen rekening mee gehouden omdat moeder eraan verzaakt heeft.

Treedt zo'n akte normaal gezien automatisch in werking bij het overlijden van vader? Of moest er iets gedaan worden om het document juridisch in orde te maken? Bijvoorbeeld overlijden laten registreren bij een notaris, schenkingsrechten betalen, of nog iets anders?

[wanton]

Omdat men niet weet wie van beide partners eerst overlijdt, wordt gewacht tot één van beiden gestorven is. Pas dan wordt dat deel van de akte vanwege de overledene neergelegd bij de Registratie om geldig te zijn. Het andere heeft immers geen zin meer. Als die registratie niet gebeurt, is dat document niet rechtsgeldig. Ik dacht wel dat zo iets binnen een bepaalde periode moet gedaan worden.

[Poene]

"Langst leeft al" is eigenlijk een term die in de volksmond wordt gebruikt en nooit door juristen onder elkaar. Het dekt immers twee ladingen:
- ofwel een contractuele erfstelling/gifte tussen echtgenoten
- ofwel een verblijvingsbeding

Dit zijn twee compleet aparte rechtshandelingen die niets met elkaar te maken hebben. Het is essentieel dat ze niet verward worden.

Asperger heeft het over een verblijvingsbeding en wanton over een contractuele erfstelling.

Voortgaande op wat TS heeft meegedeeld gaat het om een contractuele erfstelling.

Deze moest bij het overlijden van de vader geregistreerd worden. Dit moet verplicht gebeuren binnen de 4 maanden na het overlijden. Dit houdt niet in dat de contractuele erfstelling automatisch in werking treedt. Er wordt slechts een recht gegeven aan de moeder.

De moeder kan de contractuele erfstelling verwerpen. Ze kan dit vormloos doen. Bij wettelijke erfopvolging moet men een verklaring op de griffie doen, maar bij verwerping van een legaat of een contractuele erfstelling is dit niet zo. Natuurlijk moet de wil van de moeder voldoende vaststaan. Woorden zijn wind, dus een geschrift is het best voor bewijsredenen.

Als de moeder effectief verzaakt heeft aan de contractuele erfstelling kan ze hier niet meer op terugkeren. Ze kan geen welles-nietesspelletje spelen met haar erfkeuze. Men mag één keer een erfkeuze doen en dan is het afgelopen.

[verbaere]

Ik heb alle informatie ontvangen die ik wenste. Dank voor de professionele reacties.