JuridischForum.be

Een ietswat speciale vraag,

kan een ouder aangaande een stuk, meubelstuk, muziekinstrument, schilderij, kastversiering ed. hiervan een beschrijving maken, om dat aan 1 van zijn kinderen te schenken na het overlijden ?

Let wel er zijn 2 boers als erfgenamen, 1 van beide broers wil nergens een regeling treffen, weigerd nu al om een schenking te aanvaarden via de notaris.
Notaris begrijpt er niets van, heeft al pogingen gedaan om die ene broer eens tot bij hem te krijgen om een gesprek zonder bijbedoelingen uiteraard, op vraag van de ouder EN de andere broer, om hem duidelijk te maken dat er helemaal niets verkeerd is, ook om hem al zijn mogelijke vragen te laten stellen en te beantwoorden, waarna hij dan nog beslist wat hij maar wil, maar dat weigerd hij kompleet.
Nu de ouder wil bepaalde zaken graag doorgeven aan zijn zoons, en zou dat liefst doen in onderling overleg, maar zoals te lezen is, is dat helemaal niet mogelijk.
Kan de ouder dan toch iets via een testament dan toewijzen aan de zoon die wel wil ?
Uiteraard niet alles, dat is ook helemaal niet de bedoeling, maar 1 van de 2 zou graag bijv. de muziekinstrumenten erven, of een meubelstuk of .... bestaat daar een wettelijk geldende oplossing voor ?

Twee vormen van testament:

BW Art. 970. Het eigenhandig testament is niet geldig, indien het niet geheel met de hand van de erflater geschreven, gedagtekend en ondertekend is; het is aan geen andere formaliteiten onderworpen.
BW Art. 971. Een testament bij openbare akte is het testament dat voor een notaris in tegenwoordigheid van twee getuigen, of voor twee notarissen verleden wordt.

Dat houdt dus in dat de aanwezigheid van de erfgenamen, of van eender wie, niet tot de voorwaarden behoort om een geldig testament op te stellen.
Als uw vader schenkingen wilt doen in de vorm van waardevolle goederen (en dat kan dus perfect aan u, of uw broer het nu leuk vind of niet), moet hij wel rekening houden met het volgende:

BW Art. 913. De giften, hetzij bij akten onder de levenden, hetzij bij testament, mogen de helft van de goederen van de beschikker niet overschrijden, indien hij bij zijn overlijden slechts één kind achterlaat; een derde, indien hij twee kinderen achterlaat; een vierde, indien hij er drie of meer achterlaat.

want:

BW Art. 925. Wanneer de waarde van de schenkingen onder de levenden het beschikbaar gedeelte overschrijdt of daarmee gelijk is, vervallen alle beschikkingen bij testament.


Het lijkt me aan te raden om het testament bij notariële akte te laten opstellen. Een erfgenaam die al geen enkele regeling wenst te treffen en daar zelfs niet over wilt praten is meestal ook een erfgenaam die het de overige erfgenamen zeer lastig zal maken wanneert het testament ten uitvoer wordt gebracht.

Waarom moet dat persé per testament gaan?
Bij mijn ouders werden de meubels, antiquiteiten e.d. ook grotendeels verdeeld. De ene mocht zijn stukken onmiddellijk mee naar huis nemen, de andere moest zijn lot laten staan tot dat de laatste ouder overleden was.
Hier kwam geen notariële akte aan te pas. Hier werd enkel een onderlinge overeenkomst afgesloten, die door alle partijen ondertekend werd.
Indien de ouder nu al wil wil schenken, moet deze enkel rekening houden met het beschikbaar deel. Bij 2 kinderen is het beschikbaar deel 1/3de van de fictieve massa.

Waarom moet dat persé per testament gaan?

Dat hoeft ook niet, en staat er ook niet.

Maar de vraag was wel of erflater één en ander per testament kan regelen (zonder aanwezigheid van één der erfgenamen). Erflater zal ook waarschijnlijk niet zijn meubels onder zijn kont wil wegschenken bij leven.
Bij leven kan men bedelen hoe men wilt, na de dood kan men zelf niet meer aangeven hoe goederen verdeelt dienen te worden.
Daar is toch echt een testament voor nodig.

Art. 913 stelt dat schenkingen bij leven gedaan kunnen worden zonder het testament aan te tasten zolang aan de genoemde voorwaarde voldaan wordt.

Indien erflater schenkingen wenst te doen bij leven, maar bijvoorbeeld nog andere goederen wenst toe te wijzen na zijn dood dan kan dat dus voor eerstnoemde goederen via akte en laatstnoemde goederen zullen per testament verdeeld moeten worden.

Niets belet de ouder-erflater om via schenking of via testament bepaalde specifiek beschreven goederen toe te kennen aan één van de erfgenamen. Bij zijn overlijden wordt eventueel een verrekening toegepast to. de andere erfgenaam. Indien , zoals in onderhavige situatie , één erfgenaam niets wenst te aanvaarden , kan de andere dat wel. Best is wel dergelijke schenkingen te doen via notariële akte , vermits niet alle betrokkenen hun medewerking verlenen.

"Bij leven kan men bedelen hoe men wilt, na de dood kan men zelf niet meer aangeven hoe goederen verdeelt dienen te worden.
Daar is toch echt een testament voor nodig."

Inderdaad , de erflater kan bepaalde schikkingen treffen. Zoals iemand die drie kinderen heeft en drie huizen te vererven. Om de kinderen niet nodeloos op kosten te zetten , kan hij elk huis apart toewijzen aan één kind , met eventuele verschillen te compenseren met geld.
Wat ik wil zeggen : er is voor een erflater veel mogelijk om een bepaalde verdeling via schenking of testament te organiseren.

Dus als ik het goed begrijp dan kan de erflater door middel van een testament al gedeeltes wegschenken, zolang het niet boven het reservataire gedeelte gaat, in dit geval een 3é dan.
En zoals aangegeven best via een notaris daar de andere erfgenaam nu al problemen stelt, die nadien naar alle waarschijnlijkheid wel zullen toenemen.
Indien dit dan zo zou zijn kan de onwillige erfgenaam enkel maar een kompensatie kunnen eisen in geld of een andere tegenwaarde, meer niet.
Op zich is dan toch al een vrij goede/eerlijke regeling mogelijk die al een boel problemen kan uitsluiten.

Indien een erflater een testament maakt , is dat zijn laatste wilsbeschikking. Hij bepaalt dus best daarin de bestemming van heel zijn erfenis. Hij kan , bij twee kinderen , de ene 2/3 geven en de andere het wettelijk minimum , nl. 1/3.
Indien hij wenst dat beiden evenveel krijgen , kan wel gedaan worden dat de ene , bij leven van de erflater, schenkingen krijgt binnen zijn eigen helft die later bij de erfenis gecompenseerd worden door minder-ontvangst.
Voorbeeld : iemand heeft twee kinderen en 200.000 € te vererven. Hij wenst dat elk kind 100.000 € krijgt. Maar op een bepaald moment geeft hij 50.000 € aan kind A. Vele jaren later bij zijn overlijden , ontvangt kind A nog 50.000 € , het ander kind 100.000 €.
Als alles op een eerlijke manier , binnen de wettelijke bepalingen , verloopt , moet dat geen aanleiding geven tot problemen.

“Art.1075.De vader, de moeder en andere bloedverwanten in de opgaande lijn kunnen hun goederen tussen hun kinderen en afstammelingen verkavelen en verdelen.Art.1076. Zodanige verdelingen kunnen worden gemaakt bij akte onder de levenden of bij akte van uiterste wil...”(Burgerlijk Wetboek).

‘Bij akte van uiterste wil’ omvat ALLE testamentvormen.

Indien een erflater een testament maakt , is dat zijn laatste wilsbeschikking. Hij bepaalt dus best daarin de bestemming van heel zijn erfenis. Hij kan , bij twee kinderen , de ene 2/3 geven en de andere het wettelijk minimum , nl. 1/3.
Indien hij wenst dat beiden evenveel krijgen , kan wel gedaan worden dat de ene , bij leven van de erflater, schenkingen krijgt binnen zijn eigen helft die later bij de erfenis gecompenseerd worden door minder-ontvangst.
Voorbeeld : iemand heeft twee kinderen en 200.000 € te vererven. Hij wenst dat elk kind 100.000 € krijgt. Maar op een bepaald moment geeft hij 50.000 € aan kind A. Vele jaren later bij zijn overlijden , ontvangt kind A nog 50.000 € , het ander kind 100.000 €.
Als alles op een eerlijke manier , binnen de wettelijke bepalingen , verloopt , moet dat geen aanleiding geven tot problemen

.

Ok helemaal akoord, maar de goederen, bijv. een schilderij, een servies, een vloerkleed, een auto enz enz. dat wordt niet beschreven, dan zou er al een inventaris moeten aan te pas komen, en een waarde aan gegeven dienen te worden en .....
Dat gaat dan wel problemen gezien de standvastige reeds bestaande weigering.
Normaal gezien volgens het testament ofwel 1/2 en 1/2 ofwel 1/3 en 2/3, en dan zal dit opgaan voor zover ik vermoed, voor alles dus inclusief de "huisraad", 1/2 van de auto en de andere ook 1/2 van de auto of 2/3 - 1/3.
De eventuele auto is makkelijk te schatten maar voor een vloerkleed enz enz is dat niet zo simpel, en aangezien 1 van beiden nu al prob geeft ......

“Art.1075.De vader, de moeder en andere bloedverwanten in de opgaande lijn kunnen hun goederen tussen hun kinderen en afstammelingen verkavelen en verdelen.Art.1076. Zodanige verdelingen kunnen worden gemaakt bij akte onder de levenden of bij akte van uiterste wil...”(Burgerlijk Wetboek).

‘Bij akte van uiterste wil’ omvat ALLE testamentvormen.

Voor zover ik heb teruggevonden herroept een akte van uiterste wil al de voorgaanden, maar dat is nu ook niet de bedoeling. Kan de erflater geen eigen geschreven document maken waarin hij buiten het testament dat al via de notaris is opgesteld, wat geen verwijzing naar goederen (huisraad is duidelijker) bevat, dit aanvullen zonder notaris dan, ten opzichte van de verdeling van een deel van die huisraad ?

Bijv, ik ondergetekende bij al mijn zinnen enz. verklaar hierbij mijn voorkeur te geven om volgende zaken te laten vererven volgens mijn voorkeur;
Auto => persoon 1
Vloerkleed => persoon 2
Schilderij => persoon 2
Servies => persoon 2
Werktuigen => persoon 1

Enz enz. de rest van de huisraad in onderling overleg (indien mogelijk)en de verdeelsleutel volgens testament bij de notaris.
Uiteraard als er grote verschillen zouden zijn in de voorkeuren, bijv de auto is een rolls royce (om nu iets heel duur te noemen) de rest is van bedenkelijke afkomst en/of danig versleten, een kompensatievergoeding.

Kan zoiets of niet ? Dus 1 testament bij de notaris en een tweede aanvulling/verduidelijking als extra voor de ongenoemde zaken in het eerste testament, zelf geschreven en ergens bewaard. En die beiden laten gelden natuurlijk.