JuridischForum.be

Kan iemand mij het verschil uitleggen tussen artikel 745 bis paragraaf 1 eerste alinea van het Burgerlijk Wetboek en artikel 915 bis paragraaf 1?

U moet het in een groter geheel bekijken.

BOEK III. - OP WELKE WIJZE EIGENDOM VERKREGEN WORDT.
TITEL I : ERFENISSEN
HOOFDSTUK III. - ONDERSCHEIDEN ORDEN IN DE ERFOPVOLGING.
AFDELING I. - ALGEMENE BEPALINGEN.
Art. 731. <W 14-05-1981, art. 7> De erfenissen komen toe aan de kinderen en afstammelingen van de overledene, aan zijn noch uit de echt noch van tafel en bed gescheiden echtgenoot, aan zijn bloedverwanten in de opgaande lijn (aan zijn bloedverwanten in de zijlijn en aan zijn wettelijk samenwonende binnen de grenzen van de rechten die hem zijn toegekend), in de orde en overeenkomstig de regels die hierna worden bepaald. <W 2007-03-28/39, art. 3, 013; Inwerkingtreding : 18-05-2007>
...
AFDELING IV. - ERFOPVOLGING VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT.
Art. <745>bis. <W 14-05-1981, art. 8> § 1. (Wanneer de overledene afstammelingen, geadopteerde kinderen of afstammelingen van deze achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap.) <W 31-03-1987, art. 69>
Wanneer de overledene andere erfgerechtigden achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot de volle eigendom van het deel van de eerststervende in het gemeenschappelijk vermogen en het vruchtgebruik van diens eigen vermogen.
Wanneer de overledene geen erfgerechtigden achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot de volle eigendom van de gehele nalatenschap.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
BOEK III. - OP WELKE WIJZE EIGENDOM VERKREGEN WORDT.
TITEL II. - SCHENKINGEN ONDER DE LEVENDEN EN TESTAMENTEN.
HOOFDSTUK I. - ALGEMENE BEPALINGEN.
Art. 893. Men kan op geen andere wijze over zijn goederen om niet beschikken dan bij schenking onder de levenden of bij testament, met inachtneming van de hierna bepaalde vormen.
....
HOOFDSTUK III. - BESCHIKBAAR GEDEELTE DER GOEDEREN EN INKORTING.
AFDELING I. - BESCHIKBAAR GEDEELTE DER GOEDEREN
Art. 915bis. <Ingevoegd bij W 14-05-1981, art. 24> § 1. Niettegenstaande elke andersluidende bepaling verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de helft van de goederen van de nalatenschap.
++++
A is gehuwd met B
A heeft 1 kind C, uit een vroeger huwelijk.
A heeft 1000 EURO eigen vermogen.
Het gemeenschappelijk vermogen bedraagt 500 EURO.

De nalatenschap van A bestaat uit :
1000 EURO eigen vermogen
250 EURO in het gemeenschappelijk vermogen.

B krijgt het vruchtgebruik van de 1000 EURO.
C krijgt de blote eigendom van de 1000 EURO.
B krijgt de volle eigendom van de 250 EURO.

A maakt een testament op.
Hij laat 250 EURO + 1000 EURO achter
Hij kan maximaal 625 EURO wegschenken aan een goed doel. ( 1 kind, dus 1/2 van het eigen vermogen beschikbaar )
De resterende 625 EURO wordt als volgt verdeeld :
B krijgt het vruchtgebruik op die 625 EURO
C krijgt de blote eigendom op die 625 EURO.

Stel A laat 2 kinderen achter.
De wettelijke reserve voor de kinderen bedraagt dan 833 EURO.
416 EURO kan A wegschenken aan een goed doel.
Maar B heeft nog recht op het vruchtgebruik van 625 EURO.
Van de resterende ( 833 -625 ) EURO hebben de kinderen de volle eigendom.

Hartelijk dank voor de vele moeite: klaar en duidelijk!

Nu wil ik daar toch even op terugkomen: ik zie hier wat de notaris schrijft:

erflater laat na:
eigen goederen , een weduwe, 3 kinderen
Bij huwelijkscontract schonk hij 1/4 vruchtgebruik en 1/4 volle eigendom van zijn eigen goederen aan zijn weduwe

De notaris schrijft dan dat de weduwe 1/4 volle eigendom krijgt en 3/4 vruchtgebruik over de goederen, (oftewel het vruchtgebruik over de hele nalatenschap , en 1/4 blote eigendom). Klopt dat dan wel?

Want er is toch nog art. 915 bis §4, waaronder ik versta dat het vruchtgebruik proportioneel moet worden toegerekend, dus zou er van het reservataire vruchtgebruik van de kinderen toch nog een stuk voor hen moeten overblijven?

Nu wil ik daar toch even op terugkomen: ik zie hier wat de notaris schrijft:

erflater laat na:
eigen goederen , een weduwe, 3 kinderen
Bij huwelijkscontract schonk hij 1/4 vruchtgebruik en 1/4 volle eigendom van zijn eigen goederen aan zijn weduwe

De notaris schrijft dan dat de weduwe 1/4 volle eigendom krijgt en 3/4 vruchtgebruik over de goederen, (oftewel het vruchtgebruik over de hele nalatenschap , en 1/4 blote eigendom). Klopt dat dan wel?

Want er is toch nog art. 915 bis §4, waaronder ik versta dat het vruchtgebruik proportioneel moet worden toegerekend, dus zou er van het reservataire vruchtgebruik van de kinderen toch nog een stuk voor hen moeten overblijven?

BOEK III. - OP WELKE WIJZE EIGENDOM VERKREGEN WORDT.
TITEL II. - SCHENKINGEN ONDER DE LEVENDEN EN TESTAMENTEN.
HOOFDSTUK III. - BESCHIKBAAR GEDEELTE DER GOEDEREN EN INKORTING.
AFDELING I. - BESCHIKBAAR GEDEELTE DER GOEDEREN.
art. 915bis
§ 4. Wanneer de langstlevende echtgenoot opkomt samen met erfgenamen aan wie de wet een voorbehouden erfdeel tekent, wordt zijn voorbehouden erfdeel naar evenredigheid toegerekend op dat van de medeërfgenamen en op het beschikbaar gedeelte.
+++++
Erflater beschikte over een eigen vermogen van 1000 EURO
250 EURO heeft hij bij leven al geschonken aan zijn echtgenote.
Blijft over 750 EURO.
Eveneens heeft de echtgenote, bij schenking, 1/4 van het vruchtgebruik van deze 750 EURO.

Vermits er geen andere testamentaire bepalingen zijn :
Naakte eigendom : ieder kind krijgt 1/3 van de 750 EURO.
Vruchtgebruik : moeder kreeg bij schenking al 1/4 van het vruchtgebruik van de 750 EURO.
Over de resterende 3/4 werd niets vastgelegd bij testament.
Derhalve art. 745-bis 2de paragraaf : echtgenote krijgt vruchtgebruik van het eigen vermogen van de erflater.
Conclusie : elk kind voor 1/3 naakte eigenaar van de 750 EURO. De echtgenote heeft het vruchtgebruik over de 750 EURO.

Sorry, ik ben nog vergeten te schrijven dat die schenking aan zijn vrouw moest plaatshebben "in het geval hij komt te overlijden".
Heeft dat dan een andere betekenis, m.a.w. wordt dat dan een testament in plaats van een schenking?

Sorry, ik ben nog vergeten te schrijven dat die schenking aan zijn vrouw moest plaatshebben "in het geval hij komt te overlijden".
Heeft dat dan een andere betekenis, m.a.w. wordt dat dan een testament in plaats van een schenking?

Art. 893. Men kan op geen andere wijze over zijn goederen om niet beschikken dan bij schenking onder de levenden of bij testament, met inachtneming van de hierna bepaalde vormen.
Art. 894. B.W. Een schenking onder de levenden is een akte waarbij de schenker zich dadelijk en onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet, ten voordele van de begiftigde, die ze aanneemt.
Art. 895. B.W. Een testament is een akte waarbij de erflater, voor de tijd dat hij niet meer in leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen beschikt, en die hij kan herroepen.

Conclusie : testament

Ik vrees dat ik misschien toch ergens fout zat. Kan u even evalueren als ik de theorie toepas? Uw redenering is wellicht juist, maar een andere volgorde.

nalatenschap eigen goederen: 1000
schenking aan vrouw: 1/4 vruchtgebruik, 1/4 volle eigendom
3 kinderen
dus:
reserve = 3/4 volle eigendom voor de drie kinderen = 750
maar de reserve van de vrouw is 1/2 vruchtgebruik (de helft van de nalatenschap proportioneel toerekenen op het beschikbaar deel en het reservatair deel, (art 915 bis paragraaf 1 en 4, dus 1/8 toerekenen op het beschikbaar en 3/8 op het reservatair en die doorbreekt de reserve van de kinderen.
Rest BG: 1/8 volle eigendom en 1/8 blote eigendom wat hij nog bijkomend aan de vrouw kan geven
blijft voor de kinderen over reservatair: 3/8 volle eigendom en 3/8 blote eigendom

Wellicht maak ik een denkfout...

Ik zit met hetzelfde probleem (verschil 745-915) en ben helaas door voorgaande uitleg niet veel wijzer geworden.
Wil iemand het nog eens proberen uitleggen?

Dank!

De reserve van de vrouw is het vruchtgebruik van de helft van de goederen van de erfenis.
M.a.w. in een testament zou kunnen worden bedongen dat de vrouw slechts die helft krijgt.
Maar in het gegegeven voorbeeld is er geen dergelijke testamentaire beperking, als gevolg daarvan erft de vrouw het vruchtgebruik van de volledige erfenis (wat het standaard geval is zoals voorzien door de wet).

De reserve van de vrouw is het vruchtgebruik van de helft van de goederen van de erfenis.
M.a.w. in een testament zou kunnen worden bedongen dat de vrouw slechts die helft krijgt.
Maar in het gegegeven voorbeeld is er geen dergelijke testamentaire beperking, als gevolg daarvan erft de vrouw het vruchtgebruik van de volledige erfenis (wat het standaard geval is zoals voorzien door de wet).

Maw via een testament kun je afwijken van de wettelijke devolutie, met het VG van de helft als minimum?

Klopt.

Klopt.

Ik snap het nu ook helemaal, hartelijk dank voor de verheldering!!

Toch nog een nuance vermelden : de echtgenoot/ote heeft minimaal recht op het vruchtgebruik van de helft van de nalatenschap. Daarin is inbegrepen het vruchtgebruik van de gezinswoning , zelfs als dit de helft van de nalatenschap overschrijdt. Dus de overlevende echtgenoot heeft steeds het vruchtgebruik van de ganse gezinswoning.