Erfeniskwestie

[Brouwersgast]

In 1995 hebben mijn ouders een onderhandse schenking uitgevoerd met hun 4 kinderen. Het betrof een schenking van meubels, schilderijen, beelden en dergelijke. De voorwaarde was dat de kinderen blote eigenaar waren en de ouders levenslang van het vruchtgebruik genoten. Elk lot kreeg een geldelijke waarde.
Na het overlijden van mijn vader besloot één van de kinderen in 2011 een lot te verkopen via een buitenlands veilinghuis. De biedprijs overtrof ruimschoots de geschatte waarde bij de schenking.
1) Welke verplichtingen had de blote eigenaar toen tegenover mijn moeder, die nog altijd het vruchtgebruik had, na verkoop van dit lot?
2) Ondertussen is mijn moeder in 2022 overleden. Kunnen de overige 3 kinderen een inkorting bekomen bij de verdeling van de nalatenschap van mijn moeder?
Deze transactie is toen zonder medeweten van de overige kinderen verlopen en is onlangs aan het licht gekomen. De erfenis is nog niet verdeeld.

[wanton]

Uw moeder had eigenlijk een bedrag moeten bekomen bij de verkoop die overeenkomt met de waarde van het vruchtgebruik van die goederen.
Dat hangt enerzijds af van de verkoopprijs, maar ook van de leeftijd van uw moeder in 2011.

[iota]

2) De overige kinderen kunnen enkel een inkorting vorderen op het deel van een andere erfgenaam als die zo veel heeft gekregen dat hun reservatair deel
hierdoor is aangetast. Bv als de ouders dachten de loten eerlijk verdeeld te hebben, maar één van de schilderijen blijkt een echte Picasso te zijn...

Als u het bedrag van de opbrengst kent, kan u, als u dat wil, nagaan hoeveel vruchtgebruik uw moeder in 2011 had moeten ontvangen (wettelijke tabellen van dat jaar in het staatsblad) .
Maar het vruchtgebruik is sws vervallen met het overlijden van uw moeder.

[iota]

Is er iets vastgelegd van die schenkingen? U hebt het over onderhandse schenkingen, maar er werd een geldwaarde op elk lot geplakt en er was bepaald dat de ouders vruchtgebruik behielden. Indien niks officieels/op papier, was er ook geen vruchtgebruik dat kon worden hard gemaakt.

Inkorting kan u, zoals gezegd, enkel vorderen als uw reservatair erfdeel is aangetast.

Maar er is wel iets anders: Bij de verdeling van een erfenis, horen vroegere schenkingen, tenzij ze buiten erfdeel waren, bij de fictieve massa te worden geteld. Fictieve massa = waarde de erfenis minus de onkosten en plus de vroegere schenkingen. Elke erfgenaam krijgt dan zijn deel van dit totaal, min de waarde van zijn schenking. Als het lot van de 4de erfgenaam idd veel meer waard bleek te zijn dan dat van de anderen, kan dit op deze manier worden geregeld.
Het is dan te zien hoeveel er van die schenkingen nog bewijsbaar is.
En: als destijds niet expliciet is vastgelegd dat ze buitendeel erfdeel waren, worden ze geacht binnen erfdeel te zijn.
Gezien dit alles van 1995 dateert, worden ze ook in dat laatste geval enkel fictief bij de massa geteld voor de verdeling. Er moet dus geen erfrecht meer op worden betaald.

[iota]

Als het om waardevolle meubels, schilderijen enz. gaat, moeten er wss wel taxaties gebeuren om de echte waarde te bepalen.