Beste,
Ik ben een eerstejaars student rechten aan de universiteit Antwerpen. Voor het vak heuristiek moeten we een nota schrijven. Mijn casus is de volgende:
Op de leeftijd van 92 jaar overlijdt Maria, weduwe en moeder van drie kinderen. Tijdens de laatste maanden van haar leven was het tot een breuk gekomen met haar jongste zoon Jef. Het wekt dan ook niet echt verwondering wanneer Jef in het eigenhandig testament van Maria wordt benadeeld t.o.v. de andere kinderen. Er ontstaat echter discussie wanneer later in het huis van Maria nog een tweede testament wordt aangetroffen dat niet zo ongunstig is. Bovendien is het eerst aangetroffen testament niet gedateerd. Jef wijst erop dat enkel het gedagtekende testament geldig is. De andere kinderen stellen dan weer dat het eerst aangetroffen testament moet uitgevoerd worden; door het conflict tussen Jef en zijn moeder is het immers waarschijnlijk ddat dit de meest recente wilsbeschikking is.
Het is de bedoeling dat ik een antwoord geef op dit probleem, met behulp van de beschikbare wetgeving/rechtspraak/rechtsleer. Wat wetgeving betreft had ik al snel door dat artikel 970 BW het antwoord is op deze vraag. In dit artikel staat namelijk letterlijk te lezen dat een eigenhandig testament niet geldig is indien... en dan een aantal voorwaarden, waaronder de dagtekening. Simpel.
Relevante rechtspraak (van de afgelopen tien jaar) vinden blijkt echter niet zo gemakkelijk te zijn. Voor alle duidelijk, ik vraag niet dat iemand anders voor mij op zoek gaat naar het juiste antwoord. Maar hopelijk kan iemand me op weg helpen wat betreft de juiste zoekcriteria. Ik heb al enorm veel verschillende combinaties geprobeerd op Jura.be maar ik vind geen enkele casus waarin er sprake is van twee testamenten, terwijl het me toch vrij onwaarschijnlijk lijkt dat dit nooit voorvalt? Evenmin vind ik rechtspraak omtrent het ontbreken van de datering, tenminste niets dat enigzins relevant kan zijn voor mijn casus. Wel heb ik reeds een vonnis gevonden van de rechtbank van eerste aanleg, burgerlijke kamer Nijvel (14 maart 2001). De samenvatting van dit vonnig luidt als volgt (bron, Jura.be):
Uit de evolutie van rechtsleer en rechtspraak volgt dat het ontbreken van een met de hand van de testator geschreven datum op een eigenhandig testament kan worden verholpen, hetzij door middel van uit het testament zelf geputte gegevens, hetzij uit externe omstandigheden die de intrinsieke elementen van het geschrift bevestigen.
Een testament dat in een agenda werd opgesteld en ondertekend onder de vooraf in deze agenda afgedrukte datum, is geldig wanneer de verschillende externe elementen toelaten aan te nemen dat de agenda dag op dag werd bijgehouden.
Dat lijkt me wel relevant, ja toch? Want volgens artikel 970 zou dat testament zonder datum sowieso niet geldig zijn terwijl dit vonnis dat nuanceert. Want als bijvoorbeeld in het niet gedateerde testament iets te lezen staat over de recente ruzie tussen Maria en haar zon Jef, dan kan dat betekenen dat dat testament toch voorrang krijgt op het andere testament (dat wel gedateerd is). Klopt het wat ik hier nu beweer of slaag ik de bal mis?
In ieder geval, dat is voorlopig alles wat ik gevonden heb qua rechtspraak. Als iemand me op weg zou kunnen helpen om nog meer nuttige rechtspraak te vinden zou ik hem/haar eeuwig dankbaar zijn!
Brick Top