Langstlevende echtgenote

[Bookie]

Volgende situatie doet zich voor:
Echtpaar gehuwd zonder huwelijkscontract.
Echtgenoot overlijdt.
Het koppel is kinderloos.

Tijdens het huwelijk werd een onroerend goed aangekocht waarvan de overleden echtgenoot medeëigenaar was. Het betreft niet de gezinswoning.


Volgens Art 1400 BW, zijn eigen goederen, ongeacht het tijdstip van verkrijging en behoudens vergoeding indien daartoe aanleiding bestaat :
...
4. het aandeel door een van de echtgenoten verkregen in een goed waarvan hij reeds medeëigenaar is;
...

Aangezien er staat 'door een van de echtgenoten' ... wil dit dat zeggen dat indien de aankoop gebeurde door de huwelijksgemeenschap of 'betaald met geld van de gemeenschap' dit niet als eigen vermogen van de man mag bekeken worden ?

[wanton]

Wanneer iemand een woning , waarvan hij reeds mede-eigenaar was , vb. uit onverdeeldheid na erfenis , blijft dit een eigen goed. Indien echter deze aankoop betaald werd met gemeenschapsgelden , ontstaat er een schuld van de man aan de gemeenschap.
Bij het overlijden van de man zal er dus een correctie moeten uitgevoerd worden om deze schuld te vereffenen. Het deel van de aankoop dat de gemeenschap destijds betaalde , wordt nu terug in de gemeenschap gebracht.
Voorbeeld : woning in onverdeeldheid tussen 4 broers en zussen. Betrokkene koopt de woning met gemeenschapsgelden en betaalt voor die 3/4 75.000 €. ( totale waarde dus 100.000 €) Bij het overlijden is de woning 200.000 € waard : 3/4 of 150.000 € dient terug in de gemeenschap gebracht te worden uit het eigen vermogen van de man. Na de correctie wordt de gemeenschap terug verdeeld. Zo bekomt de man uiteindelijk 1/4 plus 3/8 of 10/16 ; de echtgenote 3/8 of 6/16.

[Bookie]

Wanthon, dank voor uw antwoord !

Mag ik hieruit afleiden dat de aangifte van nalatenschap in uw voorbeeld wordt:

Eigen vermogen van de man :
Actief 200.000
Passief 150.000 (schuld aan gemeenschap)
Netto Actief 50.000

Gemeenschappelijk vermogen:
Actief : 150.000

De langstlevende echtgenote zal verwerven :
Het vruchtgebruik over 50.000 euro + volle eigendom over 75.000 Euro

De broers en zusters van de overledene:
de naakte eigendom over 50.000 euro in onverdeeldheid.

Bij voorbaat dank !

[wanton]

Uw interpretatie klopt. Alleen wil ik nog vermelden dat de overlevende echtgenote ook haar deel van 75.000 € van het gemeenschappelijk vermogen behoudt. Het deel van de man erft zij in volle eigendom , zodat zij in bezit komt van de hele gemeenschap.

Groeten.

[Bookie]

Merci voor de heldere uitleg !

Rest mij nu nog enkel de vraag hoe ik dit aan de desbetreffende ambtenaar moet gaan uitleggen, want ik deelde uw mening in deze zaak.

Is er rechtspraak of zijn er rechtbronnen die ik kan gebruiken om aan te tonen dat er een fout is gemaakt bij de afrekening van de successierechten, en bij de verdeling van deze erfenis ?

Groeten.

[wanton]

Heeft U de aankoopakte van de betreffende woning. Misschien is er ergens een clausule vermeld dat hij de woning kocht met eigen gelden , zelfs als dat niet zo was. In dat geval kan de vergoeding aan de gemeenschap niet plaatsvinden.
Anderzijds , vermogensverschuivingen tussen echtgenoten zonder gemeenschappelijke afstammelingen moeten verrekend worden in de nalatenschap.
Burg. Wetb. art 1432 en volgende
wetb succ.rechten art 16
Voor de verdeling geeft dit een heel verschil. Bij ' geen vergoedingsregeling' gaat 200.000 € in het voorbeeld in naakte eigendom naar de familie van de man.

[Bookie]

De aankoopakte is inderdaad in mijn bezit en er staat gelukkig geen dergelijke clausule in.

Het eigenaardige in deze zaak is, dat er in de aangifte van de nalatenschap letterlijk staat "De woning is met gemeenschapsgelden verworven."
En toch heeft niemand het nodig gevonden om deze schuld aan het gemeenschappelijk vermogen als passief op te nemen...

Sterker nog, in de aangifte stond de bewuste woning als 'gemeenschappelijk vermogen' opgesomd.
De ambtenaar heeft de aangifte gewijzigd onder toepassing van art 1400 BW, 4e en er volledig eigen vermogen van gemaakt. Hij is wel 'vergeten' de correctie toe te passen.

En niemand die hier een opmerking maakt, niet diegene die de aangifte heeft opgesteld, niet de notaris,....
De verdeling en de berekening van de successierechten zijn ondertussen wel op deze manier gebeurd...

De klap op de vuurpijl:
Na het overlijden werd er een ander onroerend goed uit de erfenis verkocht (uit het gemeenschappelijk vermogen). De verkoopprijs werd door de notaris geïnd op de derdenrekening.
De afrekening van de successierechten met de verschuldigde bedragen van broers en zusters en de echtgenote werd ondertussen ontvangen.
De notaris heeft de verkoopprijs uitbetaald onder aftrek van de volledige successierechten.... ook deze van de de broers en zusters.

Wat zou ik het beste doen?
Samen met de erfgenaam een gesprek aanvragen met de bewuste ambtenaar of direct een bezwaar indienen?

Ik heb alijd geweten dat succesierechten geen hoofdelijke en ondeelbare schulden waren. Gaat de notaris niet in de fout door het volledig bedrag van de successierechten in te houden ?

Werderom dank voor uw reactie !

Groeten.

[j.demoor]

“Art.1400.Eigen zijn, ongeacht het tijdstip van verkrijging en behoudens vergoeding indien daartoe aanleiding bestaat :...4. het aandeel door een der echtgenoten verkregen in een goed waarvan hij reeds medeëigenaar is...”(Burgerlijk Wetboek).

Wordt dit aandeel verkregen door de huwelijksgemeenschap dan behoort dit aandeel aan de huwelijksgemeenschap,ook al was een echtgenoot reeds medeeigenaar.

Wordt het aandeel verkregen door de echtgenoot die reeds medeëigenaar was dan behoort dit aandeel hem toe,ook al is het betaald met gemeenschapsgelden,die dan vatbaar zijn voor vergoeding bij ontbinding van de huwelijksgemeenschap.

[wanton]

Indien de ambtenaar er een huis uit eigen vermogen van maakt , betaald met gemeenschapsgelden , is het dus ook normaal dat het eigen vermogen een vergoeding betaalt aan de gemeenschap, zoals verklaard in mijn eerste bericht.
Confronteer die ambtenaar met één en ander , vooraleer bezwaar in te dienen.

Successierechten zijn idd. een individuele schuld. Ieder betaalt zijn deel. Zelfs de echtgenoot van een erfgenaam moet er niets van betalen. Interpelleer misschien de notaris.

[Bookie]

Update...

Heb uitleg gevraagd aan ambtenaar.
Blijkt dat er wel degelijk een berekening werd gemaakt voor de vergoeding aan het gemeenschappelijke vermogen.
Volgens hem moeten deze vergoedingen beschouwd worden als 'roerend passief'.

Er werd een onroerend goed aangekocht van 5 broers en zussen. De gemeenschap leende hiervoor 44.620,83 € (1.800.000 BEF) op 15 jaar. In het totaal werd er terugbetaald: 81.137,04 (3.273.060 BEF). De waarde van dit huis bedraagt nu 200.000 €.

Hoeveel 'vergoeding' is er volgens jullie verschuldigd ?