HEMIKSEM/ANTWERPEN - 'In theorie ging het zes weken duren om mijn zoontje terug in Belgi? te krijgen. We zijn nu twee jaar verder en het einde van de lijdensweg is nog altijd niet in zicht', zucht Monique Van De Sompel (42). Haar zoontje keerde in april 2005 niet meer terug van een vakantie bij haar Spaanse ex-man.
Werner Rommers
'In 1999 zijn Manuel en ik gescheiden en ben ik naar Belgi? teruggekeerd', vertelt Monique Van De Sompel uit Hemiksem. 'Het hoederecht over Dani?l, die ondertussen elf is, werd door het Spaanse gerecht aan mij toegewezen. Manuel, die toen vrachtwagenchauffeur was en veel in Antwerpen moest zijn, had Dani?l elke maand een paar dagen bij zich en ook regelmatig tijdens de schoolvakanties.'
'Zes jaar ging dat goed. Tot ik op het einde van de paasvakantie in 2005 telefoon kreeg van mijn zoontje die toen een week bij zijn vader in Granada logeerde. Hij vertelde me dat hij niet terugkwam. Het was een vreemd en akelig telefoongesprek, waar ik nu nog koude rillingen van krijg. Dani?l bleek door zijn vader compleet gehersenspoeld.'
'Mijn Spaanse advocaat kreeg van het gerecht in Granada aanvankelijk snel gedaan dat mijn ex-man Dani?l moest afgeven, gelet ook op de afspraken die we hadden gemaakt bij onze echtscheiding. Maar toen ik Dani?l wilde gaan ophalen, bleek dat het Spaanse gerecht een belangrijk document daarvoor was kwijtgeraakt. Dagenlang was dat papier nergens te vinden. Daar stond ik dan in Spanje. Ik heb mijn zoontje maar heel even kunnen zien, met tussen ons de traliepoort van het huis van zijn vader. Want die laatste wilde me niet binnenlaten. Vreselijk was dat.'
Concentratiekamp
De vader had ondertussen bij het Spaanse gerecht verzet aangetekend tegen het vonnis om Dani?l terug te moeten geven aan zijn moeder. 'Volgens hem, en dat argument misbruikt hij tot op de dag van vandaag, liep ons zoontje in Belgi? gevaar. Eind 2004 waren bij Dani?l de aandachtsstoornis ADHD en een lichte vorm van autisme vastgesteld. Zijn vader vertelde aan de Spaanse rechter dat Dani?l in een soort concentratiekamp voor geesteszieken zou worden opgesloten indien hij terug naar Belgi? zou moeten. Hoezeer wij ook aantoonden dat niets van dit alles met de werkelijkheid strookte, besliste het Spaanse gerecht dat Dani?l het land niet uit mocht.'
Om diezelfde reden blokkeerde het Spaanse gerecht ook de uitvoering van een internationaal verdrag rond kinderontvoeringen. 'Volgens dat Verdrag van Den Haag moest Spanje binnen de zes weken de terugkeer van Dani?l naar Belgi? in orde brengen. Maar het duurde meer dan zes maanden voor het Spaanse gerecht de terugkeer van Dani?l afwees, alweer omdat hij in Belgi? zogezegd gevaar liep.'
Het Spaanse gerecht verklaarde zich uiteindelijk onbevoegd over het hoederecht. 'Dat moest de Belgische justitie ophelderen', vertelt Moniques advocate Karin Verbist, die het dossier al van bij het begin ter harte neemt. 'In juni 2006 besliste de Antwerpse jeugdrechtbank, die op zijn beurt medische specialisten raadpleegde over de aantijgingen van Dani?ls vader, het hoederecht aan Monique toe te wijzen. Haar voormalige echtgenoot ging meteen in beroep, maar het Antwerpse hof van beroep bevestigde eind 2006 het vonnis van de jeugdrechter.'
In theorie was Moniques ex-man toen uitgeprocedeerd. 'Voor de zoveelste keer had ik Dani?ls kamer helemaal op orde gebracht, in afwachting van zijn nakende thuiskomst', zegt ze. 'Niets kon die nu nog in de weg staan, dacht ik.'
'Na nog wat uitstel en afstel - de laksheid en slordigheid van het Spaanse gerecht zijn hemeltergend - mocht ik Dani?l in februari gaan ophalen. Maar hoewel dat juridisch in feite onmogelijk was, tekende mijn ex-man toch opnieuw beroep aan bij het Spaanse gerecht. Dani?l was door de Belgische justitie niet gehoord, wierp hij op. Logisch, mijn zoontje mocht van de Spaanse justitie het land niet uit', klinkt Monique verontwaardigd. Vorige week heeft een Spaanse rechtbank dat verzet gegrond verklaard.
Koel en afstandelijk
'Dat mijn ex-man de gezondheidstoestand van mijn zoontje als munitie gebruikt en zich in de Spaanse media een heldenrol toedicht, stoort me nog het meest', zucht Monique. De vrouw steekt niet weg dat de afwezigheid van haar zoontje en ook de slopende juridische procedure een zware tol eisen.
Ze beraadt zich nu samen met haar advocate over nieuwe stappen. 'Ondertussen vervreemdt Dani?l elke dag meer van Belgi? en mezelf', zegt zijn moeder. 'Zijn Nederlands gaat achteruit en hij wordt door zijn vader ook helemaal gemanipuleerd, zodat hij aan de telefoon soms heel koel en afstandelijk tegen me doet.'
Al kwam er een tijd geleden ook goed nieuws uit Spanje. 'In opdracht van het Spaanse gerecht had een psycholoog uitgebreid met Dani?l gesproken. Hij noteerde in zijn verslag letterlijk dat Dani?l verklaarde dat hij zijn moeder miste. Dat gaf me weer meteen voldoende energie om het hoofd niet te laten zakken.'
Werner Rommers (Het nieuwsblad 02/05/5007)