Rechten toekennen aan feiten uit het verleden

[preshoek]

Kan het dat gevolgen en rechten aan een feit toegekend worden als die feiten zich voordeden voor de bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad?
Als dit kan is er nog een rechtszekerheid in de zin dat men op de datum van het feit niets afwist van de gevolgen die later zullen bepaald worden?

Concrete toepassing: men kan 1 jaar op voorhand een vervroegde pensioenaanvraag indienen waardoor men nog niet gebonden is om dit vervroegd pensioen op te nemen. Eind december 2011 krijgen de personen die hun aanvraag indienden voor 28/11/2011 rechten. Personen die hun aanvraag indienden vanaf 28/11/2011 en voor het in werking treden van de wet krijgen die rechten niet.
Hetzelfde kan gesteld worden voor bepaalde bestellingen geplaatst voor 28 nov11 (bvb zonnepanelen, ...)

[roharro]

Volgens de rechtslogica kan dit niet. De werking van een wet kan niet stoppen zonder nieuwe wet die hier verandering in brengt. Zo heb ik het geleerd in mijn cursussen recht in de tweede helft van de jaren zestig. Maar wie ben ik tov de egocentische politici die steeds beter weten....

[j.demoor]

“Art.2. De wet beschikt alleen voor het toekomende;zij heeft geen terugwerkende kracht.”(Burgerlijk Wetboek).

‘De wet 30 augustus 1988 heeft met de terugwerkende kracht de aansprakelijkheid van de staat en van de andere organisatoren van loodsdiensten voor fouten waarvoor ze verantwoordelijk gesteld zouden kunnen worden opgeheven. Deze inmenging diende het algemeen belang,doch miskende het proportionaliteitsbeginsel. De wet deed immers bestaande eisen tot schadevergoeding met terugwerkende kracht tot 30 jaar teniet,soms zelfs in hangende procedures,zonder dat hiervoor enige compensatie gegeven werd‘[EHRM 20 november 1995(Pressos t. België),TRD&I 1996,afl.1,90]

‘De retroactiviteit tast het grondbeginsel van de rechtszekerheid aan. Volgens dat beginsel moet de inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk zijn,zodat de rechtszoekende in redelijke mate de gevolgen van bepaalde handelingen kan voorzien op het tijdstip dat die handeling wordt verricht. Die aantasting van het beginsel van de rechtszekerheid is,in de gegeven omstandigheden,niet onevenredig met het door die bestreden wetgeving beoogde doel. Het verlenen van retroactieve werking aan een rechtsregel betekent in principe dat die regel van toepassing is op de rechtsverhoudingen die ontstaan en niet definitief beëindigd zijn voor de inwerkingtreding ervan. Die regel kan dan slechts van toepassing zijn op hangende en toekomstige rechtsgedingen,en heeft geen invloed op afgehandelde gedingen. Volgens het fundamenteel beginsel van onze rechtsorde,kunnen rechterlijke beslissingen niet worden gewijzigd dan ingevolge de aanwending van rechtsmiddelen‘(Arbitragehof nr.25/90,5 juli 1990)

‘In de regel is een nieuwe wet niet enkel van toepassing op toestanden die na haar inwerkingtreding ontstaan, maar ook op de gevolgen van de onder de vroegere wet ontstane toestanden die zich voordoen of die voortduren onder vigeur van de nieuwe wet, voor zover die toepassing geen afbreuk doet aan reeds onherroepelijk vastgestelde rechten‘(Cass. ARS980133N,10 mei 1999;POPELIER,P.,De temporele toepassing van de regeling van vergoedingen,R.W. 1999-00,1055-1056,noot onder Cass. ARS980133N,10 mei 1999).

‘Het beginsel van de niet-retroactiviteit van wetten dat als algemene regel in art.2 B.W. is ingeschreven,is van toepassing op koninklijke besluiten. Er wordt nochtans aanvaard dat de administratieve overheid,wanneer ze een door de R.v.St. vernietigde akte overdoet,de nieuwe akte laat terugwerken wanneer het noodzakelijk blijkt te zijn voor de goede werking of de continuïteit van de openbare dienst,voor zover de rechtsgrond van de nietigverklaring wordt gerespecteerd‘(R.v.St. nr.62.922,5 november 1996,J.T. 1997,254,noot ERGEC,R.;R.v.St. nr.62.920,5 november 1996,C.D.P.K. 1997,134,noot L.V.).

“Art.2. De wet beschikt alleen voor het toekomende;zij heeft geen terugwerkende kracht.”(Burgerlijk Wetboek) heeft dus geen ABSOLUTE gelding.
Vergelijk de gelijkschakeling man-vrouwpensioen uit art.3, 23 december 1996 K.B. Werknemerspensioenen.

[preshoek]

Bij de gelijkschakeling man-vrouwpensioen ging het om het geleidelijk optrekken van de pensioenleeftijd voor vrouwen NA het invoeren van de wet (KB).

Wat hier gebeurt is, dat als overgangsmaatregel een uitzondering voorzien wordt op de nieuwe wet. De overgangsmaatregel wordt gelinkt aan een (willekeurig bepaalde) datum in het verleden. Iemand die zijn aanvraag vervroegd pensioen deed op bvb 1 dec (weken voor de nieuwe wet) verliest zijn rechten en kon onmogelijk voorzien dat wanneer hij zijn aanvraag een week vroeger indiende, hij wel zijn rechten zou behouden.

Het gaat in wezen niet om het retroactief in werking treden van de wet maar om het beperken van rechten uit een vorige wet tot een bepaalde datum VOOR de nieuwe wet. Het heeft wel met retroactiviteit te maken, om rechten die men retroactief al dan niet behoudt.
Vermits de aanvraag tot vervroegd pensioen ten hoogste 1 jaar geldig is, kunnen de aanvragen vanaf 1 januari 2012 ten vroegste vanaf 1 januari 2013 ingediend worden door de verhoging van de vervroegde pensioenleeftijd met 2 jaar.

De nieuwe wet maakt een onderscheid tussen 2 personen die zich in dezelfde situatie bevinden met dezelfde rechten, op basis van het tijdstip waarop ze in het verleden die rechten kregen. Is er dan geen sprake van discriminatie?
Bij een overgangsmaatregel in de toekomst weet men hoe het zal verlopen.