burgerrechten&burgerplichten ( als bewakingsagent)

[edk]

Eerst en vooral weet ik niet zeker of deze vraag wel onder deze rechtstak thuishoort, maar ik zou niet weten waar ik hem anders moet stellen..

Als je als bewakingsagent van een federale instelling ('s nachts) iemand een misdrijf ziet plegen op een openbare plaats voor deze instelling die wel gefilmd wordt door de bewakingscamera's, mag je dan ingrijpen (in hoedanigheid van burger)?
In hoeverre mag je ingrijpen? (enkel de politie bellen, nr buiten gaan en die persoon vriendelijk ter plaatse prob te houden, hem vasthouden tot de politie ter plaatse komt, ..)
Valt dit onder vrijheidsberoving?
Als hij probeert te vluchten, mag je hem dan achterna lopen?
Bij welke misdrijven mag dit? Wij gaan ervan uit dat dit bij alle misdrijven mag die op heterdaad gebeuren, is dit juist?
Mag zijn werknemer hem verbieden in te grijpen als hij dit op eigen risico doet? (en als er nog andere bewakingsagenten aanwezig zijn zodat hij de post niet onbemand achterlaat, dit bij nacht is en in Brussel)
Op welk artikel steunt dit?

Het gaat hier dus wel degelijk over het feit of hij het recht heeft hierbij in te grijpen en degenen die het misdrijf pleegden ter plaatse te houden tot de politie aankomt, en niet of hij die plicht heeft.

alvast bedankt!

[Bjorn Ketels]

Geachte,

De problematiek die U hier aanhaalt, wordt behelst door de Wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, B.S. 14 augustus 1990.

De eerste twee artikelen van die wet handelen over de arrestatie. Onder de personen die bevoegd zijn tot arrestatie kan men een onderscheid maken.
-Vooreerst zijn politie (bij heterdaad) en parket (in alle andere gevallen) gemachtigd een verdachte aan te houden.

-Daarnaast hebben ook particulieren (waaronder priv?-bewakingsdiensten) in geval van betrapping op heterdaad het recht de verdachte "vast te houden". In de Angelsaksische literatuur spreekt men over het "citizen arrest". Deze techniek is echter gebonden aan een aantal regels.

*In Belgi? gaat het immers niet om een echte "arrestatie" want particulieren moeten de feiten zo snel mogelijk aan de politie aangeven. De politie moet zich dan onverwijld in verbinding stellen met het parket (zie immers artikel 1, 3? van de Voorlopige Hechteniswet: "Voor de aanhouding bij op heterdaad ontdekte misdaad of op heterdaad ontdekt wanbedrijf gelden de volgende regels: (...) 3? iedere particulier die iemand vasthoudt die bij een misdaad of wanbedrijf op heterdaad betrapt werd, geeft de feiten onverwijld aan bij een agent van de openbare macht. De termijn van vierentwintig uren waarvan sprake is in het 1?, gaat in op het ogenblik dat die aangifte wordt gedaan").

*De Voorlopige Hechteniswet beperkt het recht van de particulier bovendien tot betrapping op heterdaad van misdaden of wanbedrijven; de betrapping op heterdaad van een loutere overtreding kan dus geen particuliere aanhouding verantwoorden.

*Het moet tenslotte gaan om een betrapping op heterdaad. Het algemene begrip heterdaad wordt omschreven in artikel 41 van het Wetboek van Strafvordering. Een op heterdaad ontdekt misdrijf is een misdrijf dat wordt ontdekt terwijl het wordt gepleegd, of onmiddellijk daarna (art. 41, lid 1 Wetboek van Strafvordering). Met betrapping op heterdaad worden gelijkgesteld het geval waarin de verdachte, kort na het misdrijf, door het openbaar geroep wordt vervolgd en het geval waarin de verdachte, kort na het misdrijf, wordt aangetroffen in het bezit van wapens, werktuigen of papieren, die doen vermoeden dat hij de dader van het misdrijf is of een medeplichtige (art. 41, lid 2 Wetboek van Strafvordering). Volgens de parlementaire voorbereiding van de Voorlopige Hechteniswet van 1990 moet het begrip "heterdaad" echter enger ge?nterpreteerd worden bij particulieren dan bij openbare agenten: de bevoegdheid van particulieren zou enkel slaan op de "pure" heterdaad uit het eerste lid van artikel 41 Wetboek van Strafvordering en niet op de gelijkgestelde gevallen. In de uiteindelijke wettekst vinden we van die beperking echter niets meer terug...

*Al deze regels zijn enorm belangrijk want indien men als particulier (maar ook als politie of parket, zie artikel 147 van het Strafwetboek) deze voorschriften niet naleeft, kan dit het misdrijf van wederrechtelijke en willekeurige vrijheidsberoving opleveren. Zie immers artikel 434 van het Strafwetboek: "Met gevangenisstraf van drie maanden tot twee jaar en met geldboete van zesentwintig frank tot tweehonderd frank worden gestraft zij die iemand aanhouden of doen aanhouden, gevangen houden, zonder een bevel van het gestelde gezag en buiten de gevallen waarbij de wet de aanhouding of de gevangenhouding van bijzondere personen toelaat of voorschrijft".

Daarnaast is ook de Wet van 10 april 1990 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid, B.S. 29 mei 1990 van belang, met name de volgende artikelen:

-artikel 8, ?6bis: "Een bewakingsagent mag nooit aan iemand de toegang tot een voor publiek toegankelijke plaats ontzeggen op basis van een directe of indirecte discriminatie, zoals bedoeld in artikel 2, ?? 1 en 2 van de wet ter bestrijding van discriminatie en tot wijziging van de wet van 15 februari 1993 tot oprichting van een Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. Een bewakingsagent mag, in het bijzonder bij toegangscontrole, bij controle van kleding en goederen of bij het verzoek tot het verlaten van een plaats, geen dwang of geweld gebruiken, behoudens de dwang die bij de uitoefening van het recht, bedoeld in artikel 1, 3?, van de wet van 20 juli 1990 op de voorlopige hechtenis noodzakelijk is";

-artikel 10: "Onverminderd artikel 30 van het Wetboek van strafvordering en artikel 1, 3?, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, delen de ondernemingen, diensten en instellingen, bedoeld in artikel 1, alsmede de personeelsleden van die ondernemingen, diensten of instellingen en de personen die voor hun rekening werken, aan de rechterlijke instanties, telkens als deze erom verzoeken, onverwijld alle inlichtingen mede over misdrijven waarvan zij tijdens of naar aanleiding van de uitoefening van hun activiteiten kennis krijgen";

-artikel 13.9: "Onverminderd artikel 30 van het Wetboek van Strafvordering en artikel 1, 3?, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, lichten de veiligheidsagenten de politiedienst in, telkens zij, tijdens de uitoefening van hun activiteiten, kennis krijgen van een gemeenrechtelijk wanbedrijf of een misdaad. Daartoe brengen zij verslag uit aan de politiediensten".

Bjorn.

[edk]

Beste Bjorn,
Allereerst bedankt voor het snelle en uitvoerige antwoord, ik probeer al geruime tijd mijn directie van net datzelfde te overtuigen, maar jammer genoeg zijn er volgens mijn chef andere interpretaties van die wetten die mij dat dus verbieden. De directie handhaaft neutraliteit tot ze kunnen overtuigd worden, dus heb ik voor u nog twee verdere vraagjes:
Is er ergens een wet die toelaat dat mijn werkgever mij verbiedt die rechten uit te oefenen?
Ik schrijf momenteel een paper met relevante wetten, morele gronden,..., om de directie over de streep te trekken. Mag ik uw respons hierin vermelden en zo ja, kun je me dan even je naam en andere relevante info (diploma's of studies, beroep,...) doorgeven om wat gewicht in de schaal te leggen?

(anderen mogen natuurlijk ook nog steeds antwoorden)

[Bjorn Ketels]

Beste Bjorn,
Allereerst bedankt voor het snelle en uitvoerige antwoord, ik probeer al geruime tijd mijn directie van net datzelfde te overtuigen, maar jammer genoeg zijn er volgens mijn chef andere interpretaties van die wetten die mij dat dus verbieden. De directie handhaaft neutraliteit tot ze kunnen overtuigd worden, dus heb ik voor u nog twee verdere vraagjes:
Is er ergens een wet die toelaat dat mijn werkgever mij verbiedt die rechten uit te oefenen?
Ik schrijf momenteel een paper met relevante wetten, morele gronden,..., om de directie over de streep te trekken. Mag ik uw respons hierin vermelden en zo ja, kun je me dan even je naam en andere relevante info (diploma's of studies, beroep,...) doorgeven om wat gewicht in de schaal te leggen?

(anderen mogen natuurlijk ook nog steeds antwoorden)

Geachte,

Met betrekking tot Uw eerste vraag geldt het arbeidsrecht, namelijk de Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, B.S. 22 augustus 1978 (hierna Arbeidsovereenkomstenwet).

-Artikel 16 bepaalt: "Werkgever en werknemer zijn elkander eerbied en achting verschuldigd". Dit artikel moet onder meer samengelezen worden met artikel 17 van de Arbeidsovereenkomstenwet.

-Artikel 17 stipuleert: "De werknemer is verplicht :
1? zijn werk zorgvuldig, eerlijk en nauwkeurig te verrichten, op tijd, plaats en wijze zoals is overeengekomen;
2? te handelen volgens de bevelen en de instructies die hem worden gegeven door de werkgever, zijn lasthebbers of zijn aangestelden met het oog op de uitvoering van de overeenkomst;
3? zowel gedurende de overeenkomst als na het be?indigen daarvan, zich ervan te onthouden :
a) fabrieksgeheimen, zakengeheimen of geheimen in verband met persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in de uitoefening van zijn beroepsarbeid kennis kan hebben, bekend te maken;
b) daden van oneerlijke concurrentie te verrichten of daaraan mede te werken;
4? zich te onthouden van al wat schade kan berokkenen hetzij aan zijn eigen veiligheid, hetzij aan die van zijn medearbeiders, van zijn werkgever, of van derden;
5? het hem toevertrouwde arbeidsgereedschap en de ongebruikte grondstoffen in goede staat aan de werkgever terug te geven".

-Conclusie: gelet op die bepalingen is de kans niet onbestaande dat U, indien U de bevelen van Uw werkgever niet opvolgt, tegen een eventueel ontslag, een vordering tot schadevergoeding of een tuchtstraf aankijkt. Een arbeidsovereenkomst wordt immers gekenmerkt door een gezagsverhouding. Probeer dus eerst te overtuigen, alvorens te ageren...

Met betrekking tot Uw tweede vraag: U mag mijn respons vermelden. Relevante informatie (naam en studies) vindt U in mijn profiel.

U kunt misschien ook eens de volgende werken raadplegen:
-VAN OUTRIVE, L., DECORTE T. en VAN LAETHEM, W. (eds.), Private bewaking en opsporing en de grondrechten van de mens, Brussel, Politeia, 1995.
-VAN LAETHEM, W., DECORTE, T. en BAS, R. (eds.), Private politiezorg en grondrechten: de methoden van private bewaking en opsporing en de grondrechten van de mens, Leuven, Universitaire pers Leuven, 1995.
-Specifiek over de rechten en plichten van werknemer en werkgever, raad ik U tevens aan: CLAES, M, De plichten van de werknemer en werkgever, Antwerpen, Maklu, 2000.

Wellicht vindt U daarin ook nuttige informatie die Uw stelling kracht kan bijzetten.

Bjorn.

P.S.: het zou me verheugen mocht U mij op de hoogte houden van de situatie. Ik ben nogal ge?nteresseerd in de materie van de private beveiliging. U mag me gerust ook Uw paper doormailen.

[edk]

Beste,
alvast bedankt voor de (opnieuw spoedige) reactie. Over uw vraag mijn paper na afwerking door te mailen, zal ik eerst moeten informeren of dit niet indruist tegen het beroepsgeheim. Uiteraard is het mijn primaire bedoeling te overtuigen, daarom ben ik momenteel van mening 'I need all the help I can get!'.
mvg