Ik rijd voor mijn job bij een nutsbedrijf met een prioritair voertuig (dus uitgerust met blauwe zwaailampen en sirene). Onlangs ben ik geflitst door een (onbemande) roodlicht-camera toen ik reed met blauwe zwaailampen en sirene. Ik was kort voordien opgeroepen door onze dispatching en zij hebben mij de opdracht gegeven met zwaailampen en sirene te rijden om zo snel mogelijk een brandende woning te bereiken.
Ben ik verplicht hiervoor de minnelijke schikking van 160 eur te betalen?
Beste,
het door U geschetste probleem kan naar mijn mening mogelijks opgelost worden door een beroep op de "
noodtoestand". Die noodtoestand is niet expliciet in de wet vermeld, maar hij wordt algemeen door de rechtspraak aanvaard.
Toen U door het rood licht reed, beging U een strafrechtelijke inbreuk. Omdat U op dat moment echter een rechtsgoed wilde vrijwaren dat een hoger belang heeft dan de door de overtreden strafbepaling beschermde waarde, kunt U zich op de noodtoestand beroepen. Immers, hoogstwaarschijnlijk zou het naleven van de Wegcode in dit geval tot meer onrecht geleid hebben dan de snelheidsovertreding.
De noodtoestand is een rechtvaardigingsgrond: hij zorgt ervoor dat het feit "gerechtvaardigd" wordt zodat er eigenlijk geen misdrijf meer is, en dus ook geen (pecuniaire) straf. H?t klassieke voorbeeld dat men in de rechtsliteratuur aanhaalt is dat van de snelheidsovertreding gepleegd door de bestuurder van een ziekenwagen die een pati?nt bij hoogdringendheid naar het ziekenhuis moet vervoeren.
Om de noodtoestand te kunnen inroepen, moet echter wel aan een aantal voorwaarden voldaan zijn.
1)Vooreerst moet het plegen van het misdrijf (in Uw geval de overtreding van de Wegcode) noodzakelijk zijn om het beschermde rechtsgoed te vrijwaren (dit is de "subsidiariteitstoets"). Concreet impliceert dit:
-dat er een zekere, actuele en noodzakelijke aantasting bestaat van het beschermde rechtsgoed;
-en dat de bescherming van dat rechtsgoed op geen andere wijze kan woren gevrijwaard.
Met andere woorden: U zult Uw snelheidsovertreding enkel kunnen rechtvaardigen indien U kunt aantonen dat die inbreuk in die omstandigheden werkelijk noodzakelijk was, gelet op de brand.
2)Vervolgens is er ook een "proportionaliteitstoets". Het beschermde rechtsgoed moet minstens van gelijke waarde zijn als het geschonden rechtsgoed. Mijns inziens is aan deze voorwaarde alleszins voldaan: de vrees en het gevaar die voortvloeien uit een brand zijn van hogere waarde dan de verkeersregels.
U kunt op basis van wat hierboven vermeld is contact opnemen met de bevoegde politiediensten of het openbaar ministerie van het gerechtelijk arrondissement waar U geflitst bent, met de vraag de zaak te herbekijken in het licht van de noodtoestand. Maar dan zult U, zoals reeds vermeld, moeten kunnen bewijzen dat de snelheidsovertreding in die omstandigheden werkelijk noodzakelijk was.
Eventueel kunt U ook beroep doen op een andere rechtvaardigingsgrond, namelijk het "
hoger bevel". Artikel 70 van het Strafwetboek stelt dat wie in uitvoering van een rechtmatig bevel van de overheid een misdrijf pleegt, gerechtvaardigd is op grond van het hoger bevel. Voorwaarden zijn echter:
-dat het bevel rechtmatig is (wat naar mijn gevoelen hier het geval is);
-en dat het uitgaat van de overheid, meerbepaald de wettelijke (publiekrechtelijke) ?n Belgische overheid (maar gezien U voor een nutsbedrijf werkt, is de kans re?el dat ook aan die voorwaarde voldaan is).
Bjorn.
[b]"[i]Cedant arma togae, concedat laurea linguae[/i]", Marcus Tullius CICERO, De Officiis 1, 22, 77.
"[i]Inter utrumque tene[/i]", Publius Ovidius NASO, Metamorphoses 2, 140.[/b]