wettelijk stelsel: verschuiving van gemeenschap naar eigen vermogen, vennootschappen

[check_it]

Hallo,

ik ben momenteel gehuwd onder het wettelijk stelsel.
onze bedoeling is namelijk dat onze salarissen gemeenschappelijk zijn.
Deze worden nu gestort op een gemeenschappelijke rekening.

Echter wil ik in de toekomst wel de mogelijkheid behouden om nog een nieuwe vennootschap op te richten in volle eigendom van mij alleen.
De bedoeling is dat vennootschappen altijd buiten de gemeenschap zullen vallen.

Overgaan naar scheiding van goederen werd ons niet aangeraden, omdat wij nog steeds het principe van "salaris gemeenschappelijk" volledig ok vinden.
De notaris vond het dan eenvoudiger om "de uitzonderingen op de regel" te beschrijven.
Hoe kan men dit nu aanpakken als je bij oprichting over geen eigen vermogen meer beschikt?

Onlangs stelde ik deze vraag aan een notaris.
Hij zei dat het niet nodig is om enkel omwille hiervan naar een stelsel van scheiding van goederen te gaan.
Hij zei dat het dan eenvoudiger is om het wettelijk stelsel te behouden, maar om:
1. Voor de bestaande vennootschap nu in een huwelijkscontract te stipuleren dat de reeds bestaande vennootschap eigen is en niet meer gedeeltelijk in de gemeenschap valt.
2. Bij de oprichting van een nieuwe vennootschap, te beschrijven dat de vennootschap eigen is.

Dit zou geen probleem zijn volgens hem, indien mijn vrouw hiervoor telkens mee ondertekent.

Maar indien er enkel nog gemeenschappelijk geld is op het moment van oprichting, dan zou dit betekenen dat dit een verschuiving is van gemeenschappelijk vermogen naar eigen vermogen op het moment van oprichting.
Is dit überhaupt mogelijk en is dit allemaal wettig?
Ik dacht dat in het wettelijk stelsel enkel verschuivingen mogelijk waren van Eigen Vermogen naar de gemeenschap, maar niet omgekeerd, en dat een gedeeltelijke verdeling van de "gemeenschap" tijdens het huwelijk niet mogelijk is.
Kan men dan zomaar tijdens het huwelijk in een huwelijkscontract (met behoud van wettelijk stelsel) gaan stellen dat bepaalde dingen eigen zijn die voorheen voor een deel gemeenschappelijk geacht werden?
En kan men in een oprichtingsakte stipuleren dat de vennootschap eigen is, ondanks dat er op dat moment in feite geen eigen vermogen meer is om de oprichting te betalen?
(ervan uitgaande dat mijn vrouw telkens mee tekent).

Blijft men hiervoor achteraf desondanks dan niet altijd een bewijslast dragen ?
Kan men dit achteraf dan niet steeds betwisten ?

[Poene]

Maar indien er enkel nog gemeenschappelijk geld is op het moment van oprichting, dan zou dit betekenen dat dit een verschuiving is van gemeenschappelijk vermogen naar eigen vermogen op het moment van oprichting.
Is dit überhaupt mogelijk en is dit allemaal wettig?

Als je een vennootschap opricht met gelden uit de gemeenschap dan zal de vermogenswaarde van de aandelen gemeenschappelijk zijn. De aandelen zullen normaliter ingeschreven worden op jouw naam alleen (bv. bij een eenpersoonsbvba). Jij bent dan titularis van de aandelen en oefent de lidmaatschapsrechten (stemrecht enz.) voort. Deze lidmaatschapsrechten vallen in je eigen vermogen. Een aandeel wordt dus fictief gesplitst in twee stukken: lidmaatschapsrecht en vermogenswaarde.
Als je zou scheiden dan heb je volgens de rechtsleer een ongeschreven voorkeurrecht om de aandelen over te nemen (dwz je echtgenote uitkopen voor de vermogenswaarde waardoor je definitief alleen eigenaar bent).

Ik dacht dat in het wettelijk stelsel enkel verschuivingen mogelijk waren van Eigen Vermogen naar de gemeenschap, maar niet omgekeerd, en dat een gedeeltelijke verdeling van de "gemeenschap" tijdens het huwelijk niet mogelijk is.

Dat is niet zo. Het is waar dat men in het algemeen een 'inbreng' in de gemeenschap doet (bv. inbreng van de gezinswoning), maar een 'uitbreng' is ook mogelijk. Deze term wordt niet in het wetboek gebruikt en er is weinig literatuur over te vinden. Maar het kan zeker en vast. Je kan bv. verklaren in een akte wijziging huwelijksvoorwaarden dat een schilderij uit de gemeenschap wordt gehaald en voortaan zal toebehoren aan de man.

Kan men dan zomaar tijdens het huwelijk in een huwelijkscontract (met behoud van wettelijk stelsel) gaan stellen dat bepaalde dingen eigen zijn die voorheen voor een deel gemeenschappelijk geacht werden?

Ja, dat kan. Via de techniek van de uitbreng.

En kan men in een oprichtingsakte stipuleren dat de vennootschap eigen is, ondanks dat er op dat moment in feite geen eigen vermogen meer is om de oprichting te betalen?

Neen, dat kan niet echt. De lidmaatschapsrechten zullen eigen zijn, maar de vermogenswaarde gemeenschappelijk.

Blijft men hiervoor achteraf desondanks dan niet altijd een bewijslast dragen ?

In de oprichtingsakte of de akte wijziging huwelijksvoorwaarden kan alles beschreven worden. Dit is voldoende sterk als bewijs.

Kan men dit achteraf dan niet steeds betwisten?

Alles kan men proberen te betwisten. Het hangt af van de feitelijkheden. Maar als je alles correct hebt uitgevoerd dan sta je sterk.

Concreet advies voor jouw dossier, voor de nieuw op te richten vennootschap:
Maak twee rekeningen aan, een op jouw naam en een op naam van je vrouw. Stort van jullie gemeenschappelijke rekening telkens 18.600 euro naar deze rekeningen. Vervolgens teken je bij de notaris een akte uitbreng (wijziging huwelijksvoorwaarden) waarbij deze twee rekeningnummer uit de gemeenschap worden gehaald en telkens toebedeeld aan jou en je vrouw, zodat jullie elk een rekening hebben. Deze rekeningen zitten in jullie eigen vermogens, die niet langer leeg zijn. Strikt genomen zou jij alleen 18.600 euro kunnen uitbrengen (een asymmetrische uitbreng), maar dit is helemaal niet sympathiek naar jouw vrouw toe. Het kan kwaad bloed zetten en ze zal je misschien beginnen wantrouwen. Daarom geef je haar best evenveel. Gelijkheid is goed.

Met die 18.600 euro kan je je eenpersoonsbvba oprichten en vanaf het begin reeds volledig volstorten. De vermogenswaarde en de lidmaatschapsrechten zullen eigen zijn.
Wat je vrouw met haar eigen vermogen doet, weet ik natuurlijk niet. Ze moet wel trouw alle interesten die de rekening opbrengt, storten naar de gemeenschappelijke rekening. Als ze de rekening gewoon laat zoals ze is, zou er na 30 jaar nog steeds slechts 18.600 euro op mogen staan.

Opgelet: werken met een eigen vennootschap in een wettelijk stelsel kan de deur openzetten voor onrechtvaardigheden. Je zou jezelf een lage bezoldiging als zaakvoerder kunnen geven en de meeste winsten oppotten in je vennootschap als reserves. Na X aantal jaren heb je misschien honderdduizenden euro's gespaard in je vennootschap. Bij een echtscheiding zullen deze besparingen in de vennootschap blijven en niet in de gemeenschap vallen. Alleen dividenden, loon, tantièmes, ... vallen in de gemeenschap. Ondertussen heeft je vrouw wel al die jaren haar volledig loon aan de gemeenschap bijgedragen terwijl zij niets krijgt van je vennootschapswinst.
Dit kan via een clausule in het huwelijkscontract bijgestuurd worden.
Ik geef het je maar mee als advies.

[check_it]

Bedankt voor deze zeer uitgebreide reactie!

Het is niet de bedoeling om winsten eindeloos te gaan opsparen in de vennootschap.
Indien de gereserveerde winsten in de vennootschap zouden blijven, dan zouden deze in de vennootschap ook aangewend worden om de economische activiteiten van de vennootschap in stand te houden.

Indien een vennootschap toch een "spaarpot" wordt zou:
- ofwel de reserves periodiek als dividend uitgekeerd worden en in de gemeenschap worden gestopt.
- ofwel de vennootschap in de gemeenschap gestopt worden

Kan dit eigenlijk ook met goedkopere vennootschapsvormen zoals een GCV of VOF? Bij zulke vennootschappen is er normaal geen notariële akte vereist toch?

[Poene]

Ook als je de winsten zou herinvesteren in je vennootschap beloon je alleen jezelf daarmee en niet je echtgenote. De aandelen van deze versterkte vennootschap zullen meer waard zijn, maar de gemeenschap zal niets ontvangen.
Eigenlijk zou je jezelf de vraag kunnen stellen: "Stel dat ik met tien andere vennoten in deze vennootschap zat, hoeveel euro zouden zij dan als winst ieder jaar uitgekeerd willen zien en hoeveel zou geherinvesteerd moeten worden?" Normale vennoten willen dat er ook heel wat winst uitgekeerd wordt. Enfin, ik ga hier niet verder op doorbomen want je begrijpt het principe wel.

Ja, je kan deze principes ook toepassen op andere vennootschapsvormen zoals gcv of vof. In de onderhandse oprichtingsakte zal je goed moeten omschrijven met welk kapitaal je op de aandelen inschrijft. Eerst zul je een notariële akte nodig hebben om je aparte bankrekening te openen en deze uit te brengen uit de gemeenschap. Vervolgens doe je een 'roerende wederbelegging' in de aandelen van de vof die je opricht.

Ik zou niet een bepaalde vennootschapsvorm aanbevelen louter voor huwelijksvermogensrechtelijke redenen. Bij een vof moet je met meerdere vennoten zijn, je bent hoofdelijk aansprakelijk, ... Bij een eenpersoonsbvba heb je die problemen niet.