Opcentiemen voor niet-inwoners.
....niet-inwoners die een aangifte invullen omdat hun inkomsten worden samengevoegd of omdat hun inkomsten door middel van een aangifte worden geregulariseerd (optionele regularisatie).
In het algemeen worden de regels voor de personenbelasting toegepast om het bedrag van de belastbare inkomsten te bepalen in de BNI/np. Er zijn enkele specifieke regels voor de BNI, zoals het feit dat enkel beroepskosten die betrekking hebben op in België belastbare beroepsinkomsten aftrekbaar zijn van de BNI/np. De belasting wordt volgens hetzelfde progressieve tarief berekend als de personenbelasting.
In alle gevallen wordt de belasting verhoogd met zes opcentiemen (forfaitair tarief), uitsluitend ten bate van de Staat en niet, zoals in de personenbelasting, ten bate van de gemeenten en agglomeraties. De berekeningswijze van die opcentiemen is dezelfde als die die toegepast wordt in de personenbelasting (artikel 245, eerste lid, WIB92 zoals gewijzigd door de voornoemde wet van 8 mei 2014).
Om de belasting te berekenen wordt een onderscheid gemaakt tussen de verschillende categorieën van niet-inwoners (zie onderaan). De voornaamste verschillen zijn:
• Niet-inwoners met een tehuis of daarmee gelijkgestelden worden volgens nagenoeg dezelfde regels belast als inwoners die onderworpen zijn aan de personenbelasting. Zo hebben ze bijvoorbeeld het voordeel van het huwelijksquotiënt, het vrijgestelde gedeelte voor de meewerkende echtgenoot, de verhogingen voor kinderen ten laste, de aftrekbare kosten en de belastingverminderingen.
• Bevoorrechte niet-inwoners zonder tehuis hebben sommige van de voordelen die nietinwoners met een tehuis genieten. Sommige van die voordelen worden bepaald en evenredig toegepast volgens de niet-discriminatieclausule die is opgenomen in het DBV ondertekend door België en het betrokken verblijfsland.
• Niet-inwoners zonder tehuis in België genieten nagenoeg geen enkel voordeel. Ze worden op een onpersoonlijke wijze belast, dat wil zeggen dat er geen rekening gehouden wordt met hun persoonlijke situatie (geen aftrekbare kosten, geen huwelijksquotiënt, geen vrijgesteld gedeelte…).
Voor de berekening van de BNI/np en ongeacht de categorie van niet-inwoners waartoe ze behoren, worden gehuwde niet-inwoners of wettelijk samenwonenden als alleenstaanden beschouwd als slechts een van de echtgenoten inkomsten verkrijgt in België die onderworpen zijn aan de BNI/np en de andere beroepsinkomsten van Belgische oorsprong verwerft die bij overeenkomst vrijgesteld zijn of beroepsinkomsten van buitenlandse oorsprong die hoger zijn dan 10.090,00 euro.
In het geval van een gezamenlijke belastingaanslag moeten echtgenoten en wettelijk samenwonenden tot dezelfde categorie van niet-rijksinwoners
worden gerekend.
Als de belastingadministratie te maken heeft met een niet-inwoner met inkomsten van Belgische oorsprong, dan moet ze nagaan of België en het land van zijn woonplaats aan een DVB gebonden zijn en als dat zo is, of België krachtens die overeenkomst de bevoegdheid heeft om die inkomsten te belasten. Als dat laatste het geval is, zal de heffingsbevoegdheid worden bepaald op grond van het DVB. Als er geen DVB is, dan zal België belastingen heffen overeenkomstig de bepalingen van het WIB92 inzake BNI, met een risico op dubbele belastingheffing.
1.3 Categorieën van BNI/np-belastingplichtigen
De niet-inwoners worden onderverdeeld in vier categorieën, die bepalend zijn voor de belastbare
grondslag voor de BNI:
1) Niet-inwoners zonder tehuis in België
Deze belastingplichtige niet-rijksinwoners hadden gedurende de hele belastbare periode geen tehuis in België. Hun belastingstelsel wordt gekenmerkt door een grote depersonalisering van de belasting (geen enkele aftrekbare uitgave, geen huwelijksquotiënt of toekenning van een deel aan de meewerkende echtgenoot, geen vrijgestelde quotiteit).
2) Niet-inwoners met tehuis in België
Deze belastingplichtige niet-rijksinwoners hadden gedurende de hele belastbare periode een tehuis in België. In die categorie horen alleen de buitenlandse onderzoekers en kaderleden voor wie een specifiek aanslagstelsel geldt.
3) Niet-inwoners gelijkgesteld met niet-inwoners met tehuis in België
Deze gelijkgestelden met niet-rijksinwoners met tehuis in België hebben geen tehuis in België maar verkrijgen er minstens 75 % van al hun belastbare beroepsinkomsten.
4) Bevoorrechte niet-inwoners zonder tehuis in België
Niet-inwoners die in België belastingplichtig zijn voor de BNI/np en die in Frankrijk, Nederland of het Groothertogdom Luxemburg verblijven, kunnen afhankelijk van hun gezinstoestand aanspraak maken op een aantal voordelen (persoonlijke aftrekken, abattementen en belastingverminderingen…). Dat voorrecht vloeit voort uit een niet-discriminatiebepaling in het dubbelbelastingverdrag tussen België en hun land van verblijf.
Niet-inwoners met inkomsten in België (of hun mandataris) moeten op eigen initiatief een BNI/np-aangifteformulier aanvragen bij de AAFisc of een formulier invullen dat ze op de website van de FOD Financiën kunnen vinden. Vervolgens versturen ze hun aangifte naar aan het bevoegde controlekantoor. Ze moeten elke adreswijziging bij de belastingadministratie melden.
[Rekenhof.be: Verslag van het Rekenhof aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers Brussel over Belasting van niet-inwoners
natuurlijke personen, november 2014]