Ik stel deze vraag louter uit interesse. Het gaat om situaties waarmee ik door mijn beroep soms in aanraking kom, maar waarin ik geen advies hoef te verstrekken.
De vordering van een ziekenhuis verjaart twee jaar na de verstrekte zorgen. Het gebeurt echter soms dat patiënten zelfs drie jaar na de zorgen nog een (bijkomende) factuur ontvangen van het ziekenhuis (ik bedoel geen herinnering van een eerder verstuurde factuur). De patiënt moet in dat geval natuurlijk niet betalen, want de vordering is verjaard, en de verjaring werd door het ziekenhuis ook niet gestuit.
Vaak zullen dergelijke patiënten de factuur toch betalen. Zij menen dat ze daartoe verplicht zijn, omdat ze niet vertrouwd zijn met de verjaringstermijn.
Kan zo iemand het betaalde bedrag van het ziekenhuis terugvorderen?
Ik lees:
(Uit de curus Inleiding tot het recht, van Bernard Tilleman)'Na de verjaringstermijn kan de schuldeiser niet langer de betaling vorderen van de schuldenaar [wat hier dus toch is gebeurd]. Indien de schuldenaar echter na het verstrijken van die termijn nog uit eigen beweging betaalt, kan hij nadien niet meer op deze betaling terugkomen met de bewering dat hij in feite juridisch niet meer verplicht was om die schuld te betalen. De verbintenis blijft immers voortbestaan als een natuurlijke verbintenis. Door de vrijwillige uitvoering heeft de schuldenaar te kennen gegeven dat hij zich, ondanks de tussengekomen verjaring, toch nog gebonden voelt om deze verbintenis uit te voeren.'
Hij verwijst ook nog naar Cass. 6 maart 2016:
'De verbintenis ten opzichte waarvan het vorderingsrecht van de schuldeiser verjaard is, is een natuurlijke verbintenis. Hieruit volgt dat wie vrijwillig een verjaarde schuld betaalt, niet gerechtigd is op terugvordering van het hetgeen hij heeft betaald.'
De sleutelwoorden lijken mij hier 'vrijwillig' en 'uit eigen beweging'. Hoe moeten we dit interpreteren? Wie een verjaarde factuur ontvangt, maar niet weet dat ze verjaard is, voert wel zelf "vrijwillig" de betaling uit, maar echt 'vrijwillig' kan dit mijns inziens niet genoemd worden, vermits de meeste patiënten helemaal niet op de hoogte zijn van de verjaringstermijn en de factuur betalen omdat zij menen dat zij daartoe verplicht zijn. Vaak wordt de patiënt ook onder druk gezet door verwijzingen naar de betaaltermijn, eventuele herinneringskosten, moratoire interesten, dagvaardingen &c. die op de (verjaarde) factuur vermeld worden.
Misschien geldt het betalen van een ontvangen factuur niet als 'uit eigen beweging betalen'? Of wel?
Als ik wéét dat ik het ziekenhuis exact 200 euro moet betalen, maar nooit een factuur ontvang, en drie jaar later alsnog 200 euro overmaak aan het ziekenhuis, is het heel duidelijk dat dit 'uit eigen beweging' is.
Maar in de regel weet je helemaal niet op voorhand hoeveel je zal moeten betalen, en wacht je dus de factuur af. Geldt het betalen van een ontvangen verjaarde factuur als 'uit eigen beweging betalen', als je niet wist dat de factuur verjaard was? Hoe moet men dit aantonen? Of moeten we de wetgeving hier interpreteren dat iedereen geacht wordt de wetten te kennen?
En voorts: kan een ziekenhuis veroordeeld worden voor het versturen van een factuur na de verjaringstermijn, ongeacht of ze daarna nog betaald werd of niet?
Alvast bedankt voor jullie antwoorden.