BRUSSEL - In tegenstelling tot wat doorgaans over ouderontvoeringen wordt gedacht, zijn het niet de vaders die er zich het vaakst aan bezondigen. Twee op de drie worden gepleegd door moeders.
Moeders die hun kind ontvoeren naar het buitenland, of van het buitenland naar ons land, doen dat meestal niet omdat hun kind niet bij hen woont. In 45 procent van de gevallen verblijft het kind hoofdzakelijk bij hen en ongeveer evenveel ontvoerde kinderen woonden ofwel alternerend bij een van beide ouders, of zelfs nog bij allebei de ouders.
Het lijkt er dus op dat moeders hun kind(eren) ontvoeren omdat ze hen voor zich alleen willen. Dat is ook de indruk van Thalia Kruger, die op vraag van Child Focus en de universiteiten van Leuven en Louvain-la-Neuve onderzoek deed naar ouderontvoeringen. ‘Er zijn inderdaad moeders die zich niet kunnen vinden in het Europese idee dat kinderen na de echtscheiding een gedeeld verblijf krijgen. Zij gaan liever weg met hun kind, naar hun land van herkomst, dan hun kind te moeten delen.'
Aan de andere kant, zegt ze, is het voor een ouder die na een scheiding terug naar het land van herkomst wil, vaak moeilijk om zich voor stellen hoe dat dan met de kinderen moet. ‘Een Belgische moeder die haar kind uit het buitenland meebracht naar hier, vertelde me dat ze opgelucht was toen er een akkoord tot stand kwam om het kind elke schoolvakantie naar zijn vader te laten gaan. Dat vond ze wel moeilijk, maar voor het kind toch beter.'
De studie van Kruger legde zich toe op de ouderontvoeringen die een aanvang namen in 2007 en 2008. Dat waren er respectievelijk 164 en 133. Daarbij waren in 2007 225 kinderen betrokken, en in 2008 188.
Gemiddeld duurt het bijna een jaar voor de kinderen weer contact hebben met beide ouders. Kruger: ‘Dat is erg lang, als je weet dat de meeste kinderen die hierin meegesleurd worden, erg jong zijn. Gemiddeld een jaar of vijf, zes.'
Ze praatte ook uitvoerig met 25 ouders, van wie er 23 de ‘achterblijvende' ouder waren. ‘Die ouders klagen dat hun advocaat vaak niet de efficiëntste procedure heeft ingezet. Advocaten die gespecialiseerd zijn in Belgisch familierecht, zijn daarom nog geen expert in internationaal familierecht. Met andere woorden, een procedure opstarten in eigen land is niet genoeg. Er moet ook, en het liefst vrij snel, een procedure worden opgestart in het land waar het kind mee naartoe is genomen.' Ze adviseert ouders daartoe om contact te nemen met de Centrale Autoriteit inzake Ouderontvoeringen, binnen de federale overheidsdienst Justitie, of met Child Focus.
Tot frustratie van de ouders is het vaak heel moeilijk om een uitspraak van een rechtbank in feiten om te zetten. ‘Als de ontvoerende ouder het kind verstopt, en de politie blaasjes wijsmaakt, loopt de achterblijvende ouder met het hoofd tegen de muur.'
Zulke ouders krijgen in hun onmiddellijke omgeving vaak het advies om hun kind zelf ‘terug te ontvoeren'. Kruger: ‘Het is opvallend dat de meesten daar niet voor kiezen. Ze willen het hun kind niet nog lastiger maken.'
De beste oplossing is de oplossing die door bemiddeling tot stand komt. De ontvoeringen waarbij ouders via bemiddeling een akkoord bereikten, werden in 86 procent van de gevallen afgesloten met een terugkeer van het kind naar zijn oorspronkelijke verblijfplaats. Dat is ook volgens de geest van het Haagse kinderontvoeringsverdrag. In 13 procent van de gevallen gebeurde dat niet, maar kwam er toch een ander akkoord, met uitgebreide bezoekregelingen, tot stand.
Als uitsluitend de juridische weg werd behandeld, lag het terugkeercijfer tussen 65 en 70 procent. Kruger besluit samen met Child Focus dat er maximaal moet worden ingezet op preventie en bemiddeling. ‘Dat kan ook nog als er al een rechtszaak is opgestart', zegt Kruger. ‘Het een sluit het ander niet uit.'
Child Focus formuleert een hele rist aanbevelingen. Onder meer: dat gemeentebesturen aangemoedigd worden om de andere ouder te waarschuwen als een ouder een reispas of Kids-ID komt aanvragen en dat de politie hoe ook een proces-verbaal opstelt als ze wordt ingelicht over de dreiging van een kinderontvoering.'
Zo'n vermoeden wordt vaak niet serieus genomen. Eén moeder vertelde: ‘De vrijdag voor hij vertrok, waren we in de rechtbank en de rechter vroeg mij of ik dacht dat ik een in film meespeelde!'
Bron: DS 1/03/2010